Bugüne Kadar Hangi Ülkeler Ay'a Gidebildi?
Ay görevlerini yerin getiren ülkeler hangileridir?
Bugüne kadar sadece iki ülke Ay’a insanlı görev gerçekleştirmiştir: Amerika Birleşik Devletleri ve Çin. Bu görevler ve başarılar şöyle sıralanabilir:
Amerika Birleşik Devletleri
• Apollo Programı (NASA): ABD’nin Ay’a insanlı görevlerini gerçekleştirdiği programdır. Apollo programı kapsamında toplamda 6 başarılı insanlı iniş yapılmıştır:
o Apollo 11 (1969): Neil Armstrong ve Buzz Aldrin, Ay’a ayak basan ilk insanlar oldular.
o Apollo 12 (1969): Charles Conrad ve Alan Bean Ay’a indi.
o Apollo 14 (1971): Alan Shepard ve Edgar Mitchell Ay’a indi.
o Apollo 15 (1971): David Scott ve James Irwin Ay’a indi.
o Apollo 16 (1972): John Young ve Charles Duke Ay’a indi.
o Apollo 17 (1972): Eugene Cernan ve Harrison Schmitt Ay’a indi.
o Apollo 13 (1970): Planlanan iniş, uzay aracındaki patlama nedeniyle iptal edildi, ancak mürettebat sağ salim Dünya’ya döndü.
Çin
• Chang’e Programı (CNSA): Çin’in Ay keşif programıdır. Çin, insanlı bir iniş gerçekleştirmemiştir, ancak Ay’a çeşitli robotik görevler göndermiştir:
o Chang’e 3 (2013): Ay yüzeyine başarıyla iniş yapan ilk Çin görevi.
o Chang’e 4 (2019): Ay’ın karanlık yüzüne iniş yapan ilk uzay aracı.
o Chang’e 5 (2020): Ay’dan örnekler toplayıp Dünya’ya dönen görev.
Sovyetler Birliği (Şimdiki Rusya)
• Luna Programı (Sovyetler Birliği): Sovyetler Birliği’nin Ay keşif programıdır. İnsanlı iniş yapmamış olsalar da, robotik inişler gerçekleştirmişlerdir.
o Luna 2 (1959): Ay’a ulaşan ilk insan yapımı obje.
o Luna 9 (1966): Ay’a yumuşak iniş yapan ve yüzeyden görüntü gönderen ilk uzay aracı.
o Luna 16 (1970): Ay’dan örnek getiren ilk Sovyet görevi.
Güncel ve Gelecek Görevler
• Artemis Programı (NASA): 2024’te Artemis 3 görevi ile Ay’a yeniden insan göndermeyi planlamaktadır.
• Çin: Gelecek yıllarda Ay’a insanlı iniş yapmayı planlıyor.
• Rusya: Ay’a yönelik robotik ve insanlı görevler planlamaktadır.
• Diğer Ülkeler: Hindistan, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve Japonya gibi ülkeler de Ay’a robotik görevler planlamaktadır.
Bu görevler, insanlığın Ay’a ve uzayın derinliklerine olan ilgisinin ve keşif çabalarının önemli bir parçasını oluşturuyor.
