- Haberler
- Hayatın İçinden
- Bilerek Kusmak Orucu Bozar mı?
Bilerek Kusmak Orucu Bozar mı?
Oruç ibadeti, Ramazan ayında manevi bir arınma ve sabır vesilesidir. Ancak oruçluyken yaşanan bazı durumlar, ibadetin geçerliliği konusunda tereddütlere yol açabilir.
Ramazan ayı ve oruç ibadeti, Müslümanlar için manevi bir derinlik ve huzur kaynağıdır. Bu ayda birçok insan, oruç ibadetini yerine getirirken çeşitli durumlarla karşılaşabilir. Oruçla ilgili en sık sorulan sorulardan biri de bilerek kusmanın orucu bozup bozmadığıdır. Bu konuda İslam alimlerinin ve Peygamber Efendimiz’in (s.a.s.) hadisleri rehberlik etmektedir.
İSTEM DIŞI KUSMAK ORUCU BOZMAZ
Oruçluyken meydana gelen kusmalar, iki farklı şekilde değerlendirilir. Eğer bir kimse, kendi iradesi dışında kusarsa orucu bozulmaz. Bu tür bir durum, vücut sisteminin doğal bir tepkisi olarak değerlendirilir ve oruç ibadetine zarar vermez. Mideden ansızın ağza yükselen ve tekrar mideye dönen şeyler de aynı şekilde orucu bozmaz.
Bir kimsenin kendi isteğiyle, ağız dolusu olacak şekilde kusması hâlinde ise oruç bozulur. Bu durumda kişinin orucunu kaza etmesi gerekir. Hz. Peygamber (s.a.s.), bu hususta şöyle buyurmuştur:
“Oruçlu kimse kendisine hâkim olamayarak kusarsa ona kaza gerekmez. Her kim de kendi isteği ile kusarsa orucunu kaza etsin.” (Ebû Dâvûd, Savm, 32 [2380]; Tirmizî, Savm, 25 [720]).
Bu hadis, kusma ile ilgili durumların ayrıntılı bir şekilde açıklanmasını sağlar ve oruç ibadetini yerine getirenler için bir rehber niteliği taşır.
KUSMANIN ARDINDAN YANILGIYLA YEMEK VE İÇMEK
Kusma sonucu orucunun bozulduğunu düşünen bir kişi, yemek ya da içmek suretiyle orucunu bilerek bozarsa bu durumda keffâret değil, gününe gün kaza gerekir. İslam hukukunda bu durum, hata sonucu ortaya çıkan bir eylem olarak değerlendirilmiştir (İbnü’l-Hümâm, Fethü'l-kadîr, 2/334-335; el-Fetâva’l-Hindiyye, 1/205).
İSLAM ALİMLERİNİN YAKLAŞIMI
İslam âlimleri, oruç ibadetiyle ilgili olarak kusma durumlarını titizlikle değerlendirmiş ve bu konuda hem Kur'an ayetlerini hem de hadisleri temel alarak fetvalar vermişlerdir. Kusma, istem dışı gerçekleştiğinde vücutta meydana gelen bir rahatsızlık olarak kabul edilse de, kişinin iradesiyle meydana geldiğinde ibadetin özüne zarar verebileceği düşünülmüştür.
Oruç sırasında meydana gelebilecek kusma durumlarının detayları şöyle açıklanmıştır:
"Miktarı ne olursa olsun kendiliğinden gelen kusuntu orucu bozmaz. Aynı şekilde mideden ansızın ağza yükselip tekrar mideye dönen şeyler de oruca zarar vermez. Kişinin kendi isteği ile ağız dolusu kusması hâlinde ise oruç bozulur. Hz. Peygamber (s.a.s.), 'Oruçlu kimse kendisine hâkim olamayarak kusarsa ona kaza gerekmez. Her kim de kendi isteği ile kusarsa orucunu kaza etsin.' (Ebû Dâvûd, Savm, 32 [2380]; Tirmizî, Savm, 25 [720]) buyurmuştur. Bununla birlikte, kustuğu için orucu bozuldu zannıyla yemeye içmeye devam eden kimsenin orucu bozulur. Böyle bir kimseye keffâret değil, gününe gün kaza gerekir (İbnü’l-Hümâm, Fethü'l-kadîr, 2/334-335; el-Fetâva’l-Hindiyye, 1/205)."
Oruç tutarken karşılaşılabilecek her durum için bilinçli ve dikkatli olmak, bu kutsal ibadetin layıkıyla yerine getirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. İbadetin ruhuna zarar vermemek ve tereddüt duyulan konularda bir bilene danışmak, müminlerin dikkat etmesi gereken önemli bir husustur.
