BANDIRMA VAPURU – Kocatepe Gazetesi

Atatürk’ün 19 Mayıs 1919 günü Samsun’a çıkışının 99. yıl dönümünü kutlayacağımız bu yıl bu olaya değişik bir açıdan bakalım. Atatürk ve heyetini Samsun’a götüren “Bandırma Vapuru”nu ve yolcu kadrosunu tanıyalım.
Büyük önder Mustafa Kemal Atatürk’ü 9. Ordu Müfettişi olarak arkadaşlarıyla birlikte İstanbul’dan Samsun’a getiren Bandırma Vapuru, Bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda çok önemli bir görevi yerine getirmiş ve tarihteki yerini almıştır.
Bandırma Vapuru “Torocarderto” adıyla 1878 yılında İskoçya’da yolcu ve yük gemisi olarak inşa edilmiş ve 5 yıl boyunca bu şirket tarafından çalıştırılmıştır. 1883-1910 yılları arasında Yunanlı bir armatör tarafından Osmanlı Deniz Yolu İşletmesine (İdare-i Mahsus) kayıtlı olarak “Panderma” adı verilerek kuru yük gemisi olarak kullanılmıştır.
Gemiyi 1910 yılında Yunanlı armatörden Osmanlı Devleti satın aldı. Geminin adı “Bandırma” oldu.
Tarihi tesadüfe bakın ki; Yunanlı armatörün Osmanlı Devletine sattığı gemi kendi ulusunun felâketi olacaktı.
Toplumumuzda ve kültürümüzde tarihi eserlere, objelere karşı bir sorumsuzluk ve duyarsızlık olduğu için bu gemi 1925 yılında hizmet dışı kalmış. Haliç Tersanesinde sökülmüştür.
19 Mayıs 1919 tarihini simgeleyen en önemli vasıta olan Bandırma Vapuru’nun Samsun’da özgün bir örneğinin eksikliği hissedilerek aslına uygun olarak 9 Mayıs 2000 tarihinde yapımına başlanmıştır.
Geminin özel bir şirket tarafından 15 Nisan 2001 tarihinde teslim edilmiştir.
Müze olarak kullanılan gemide Atatürk ve arkadaşlarının özgün boyutlarda Prof. Dr. Yılmaz BÜYÜKERŞEN’in atölyesinde yaptırılan balmumu heykellerinin bulunduğu bir salon, kaptan köşkü ve diğer bölümler bulunmaktadır.
Bandırma Vapuru Subay Kadrosu şöyledir.
1- Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri.
2- Kurmay Başkanı Albay Kâzım Beyefendi (Korgeneral ve Vali Kâzım Dirik. 1880 – 1941).
3- Sağlık Müfettişi Albay İbrahim Tali Beyefendi (Milletvekili ve elçi Dr. İbrahim Tali Öngören. 1875-1952).
4- Kurmay Binbaşı Arif Bey (İzmir Suikastı davasında İstiklâl Mahkemesi’nin kararıyla idam edilen Ayıcı Arif Bey. 1882-1926).
5- Kurmay Binbaşı Hüsrev Bey (Asker ve Büyükelçi Hüsrev Gerede. 1886-1960).
6- Topçu Müfettişi Binbaşı Kemal Bey (Korgeneral Kemal Doğan. 1879-1951).
7- Sıhhiye Müfettiş Muavini Binbaşı Refik Bey (Başbakan Dr. Refik Saydam. 1881-1942).
8- Yaver Piyade Yüzbaşı Cevad Efendi (Atatürk’ün yaveri ve milletvekili Cevad Abbas Gürer. 1887-1943).
9- Piyade Yüzbaşı Mustafa Efendi (Tokat Milletvekili Mustafa Sabri Süsoy. 1876-1934).
10- Piyade Yüzbaşı Ali Şevket Efendi (Gümüşhane Milletvekili Ali Şevket Öndersev. 1884-1940).
11- Piyade Yüzbaşı Mümtaz Efendi (Ali Mümtaz Tünay. 1886-1946).
12- Piyade Yüzbaşı İsmail Hakkı Efendi (Başbakanlık Özel Kalem Müdürü İsmail Hakkı Ede. 1886-1943).
13- Tabib Yüzbaşı Behçet Efendi.
14- Piyade Asteğmeni Hayati Efendi (Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürü Hayati Bey. 1892-1926).
15- Piyade Üsteğmeni Arif Hikmet Efendi (Tümgeneral Arif Hikmet Gerçekçi. 1894-1970).
16- Yaver Topçu üsteğmeni Muzaffer Efendi (Atatürk’ün Emir Subayı ve Giresun Milletvekili Muzaffer Kılıç. 1897-1959).
17- Asteğmen Abdullah Efendi
18- Adli Müşavir Ali Rıza Bey.
19- Tabur Hesap Memuru Rahmi Efendi.
20- Tabur Hesap Memuru Ahmed Nuri Efendi.
21- Kâtip Faik Efendi (Sağlık Bakanlığı Memuru Faik Aybars. 1880-1945).
22- Yedeksubay Tahir Efendi.
23- Kâtip Memduh Efendi (Cumhurbaşkanlığı görevlilerinden Memduh Atasev. 1895-1930’lar).
Gemide 25 de er bulunmaktadır. Bu gemide yolculuğa çıkan subayı, eri mürettebatı hepsi vatansever, cesur, kahramanlardır. Türkiye Cumhuriyeti onların eseridir.