Aydın Kuva-ı Milliyesi, Afyon'la bağlantılı

Afyon Kocatepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü Başkanı Doç. Dr. Turan Akkoyun, Afyonkarahisar ile Aydın Kuva-ı Milliyesi arasındaki bağlantıyı ortaya koyan bir kitap yazdı

Aydın Kuva-ı Milliyesi ile Afyonkarahisar arasında kurulan bağı, Afyon Kocatepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü Başkanı Doç. Dr. Turan Akkoyun kaleme aldı. Akkoyun, “Aydın Kuva-yı Milliyesinde çekirdeği efeler oluşturduğundan Efe ismi değerlendirilirken, yüzyıllardan beri varlığını muhafaza eden Şuhut ilçesinin Efe Sultan köyüne yer verilmiştir. Köye isim veren tarihi şahsiyete de kısaca temas edilmiştir.
Payitahtan hareket eden Jandarma Umûm Kumandanı Ali Kemal Paşa, 8 Ağustos 1919 günü Balıkesir’e geldi. Ardından Uşak, Afyonkarahisar, Akşehir üzerinden Denizli’ye geçti. Buralarda Kuva-yı Milliye’nin ortadan kaldırılması için faaliyette bulunarak Nazilli’ye ulaştı. Nazilli’de zeybeklerin reisi Demirci Mehmet Efe kendisini tutukladı. Sıkı bir inceleme yapıldı. Jandarma Umûm Kumandanı Kemal Paşa’nın Batı Anadolu halkının mukavemetini görmesi sağlandı. Ay sonunda serbest bırakılan Paşa İstanbul’a gider gitmez Times ve Alemdar’a Kuva-yı Milliye lehine demeçler verdi” dedi.
SANDIKLILI AHMET EFENDİ
KONGRE’YE KATILDI
Akkoyun, şöyle devam etti:
“Milli Mücadele’nin organizesinde mahalli bir misyon üstlenen İkinci Nazilli Kongresi’ne Sandıklı ilçesinden Ahmet Efendi delege olarak katıldı. Milli Mücadele’de ulaşımda imkanlar dahilinde demiryolundan mümkün mertebe yararlanılmıştır. Afyonkarahisarlı Eşref Demirağ’ın Kuva-yı Milliye’ye demiryolu destek çalışmaları ve faaliyetleri tarihi kayıtlara geçmiştir. Kurtuluştan tam 24 sene sonra 1946 yılında Nazilli Belediyesi kendisine Fahri Hemşehri unvanı vermiştir. Aydın Kuva-yı Milliyesi’nin tasfiyesinde, Afyonkarahisar, Milislere karşı harekatı gerçekleştiren düzenli askeri birliklerimize ev sahipliği yapmıştır. Güney Cephesi Kumandanı Refet Paşa, Akşehir’den çağırdığı subaylarla Afyonkarahisar tren istasyonunda toplantı yapmıştır.”
KARAHİSAR, EFELER’E EV SAHİPLİĞİ
Afyonkarahisar’ın “Efeler”e de ev sahipliği yaptığını söyleyen Akkayonu, “
“Afyonkarahisâr’da toplanan kuvvetler Ka’im-makam Nazmi Bey kumandasında, 13 Aralık 1920 akşamı yürüyüşe geçerek ertesi günü ikindi sonrası Sandıklı’ya ulaştılar. Aralık ortasında kış oldukça sert geçmektedir. Birlikler üç süvari alayı, bir piyade taburu, bir batarya ve bir müfrezeden mürekkepti. 15 Aralık 1920 sabahı da birlikler Dinar’a doğru yürüyüşe geçtiler ve şehre yaklaşıldığında alaylar birbirinden ayrılarak her biri ayrı bir köyde konakladı ve etrafın haberi olmaması için de çeşitli tedbirler alındı. Dinar istikametine giden bütün yollar tutuldu. 15/16 Aralık 1920 gecesi oldukça soğuk bir havada birlikler Dinar’ı sağda bırakarak Isparta’ya dönüyorlar. Önde Bitlisli Yüzbaşı Kâmil Bey’in numune taburu çok tertipli ve tedbirli. Ardında Harputlu Avni’nin Süvari Alayı, sonra Şumnulu Yüzbaşı Galip’in Süvari Alayı ve en sonda da Süvari Üsteğmeni Şerif’in Süvari Alayı olduğu halde sabaha karşı Baladız İstasyonu ani olarak basılıp, Demirci Mehmet Efe’nin ikamet ettiği İğdecik Nahiyesi’ne doğru hareket ediliyor. Zeybeklerden oluşan Kuvâ-yı Millîye kan dökülmeksizin tasfiye edilip, Güney Cephesi’ne bağlanırken, bu tenkil hareketini yapan birliklerin bir kısmına ve kumanda heyetine Afyonkarahisâr ev sahipliği yapmıştır” ifadelerini kullandı. (Kocatepe Haber Merkezi)