'Astımda Bilgi Anahtardır'

Afyonkarahisar İl Sağlık Müdürü Uzman Dr. Serhat Korkmaz, astım hastalığını, nedenlerini, hastalığın nasıl kontrol altında tutulacağını detaylarıyla anlattı.

“ASTIM MÜZMİN BİR AKCİĞER HASTALIĞIDIR”

Astımın akciğer içi hava yollarında daralmaya neden olan ve alevlenmeler yani ataklarla seyreden müzmin bir akciğer hastalığı olduğunu belirter Dr. Korkmaz, “Hava yollarındaki bu daralmanın nedeni mikrobik olmayan bir tür iltihap nedeniyle hava yolu duvarının şişmesidir. Hastalık tekrarlayan nefes darlığı, nefes alıp verirken ortaya çıkan hırıltı, hışılt, ıslık sesi, göğüste baskı hissi ve öksürük gibi belirtilerle kendini gösterir. Astım ne sıklıkta görülmektedir? Dünyada 350 milyon kişinin astım hastası olduğu, her yıl 400 binden fazla kişinin ölümünün astıma bağlı olduğu bilinmektedir. Ülkemizde, 2017 yılında yapılan ‘Türkiye Hane Halkı Sağlık Araştırması Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Risk Faktörleri Prevalansı’ çalışmasında 15 yaş ve üstü yetişkinlerin yüzde 6,9’unun şimdiye kadar bir doktor tarafından astım tanısı almış olduğu; bu sıklığın kadınlarda yüzde 8,7 erkeklerde ise yüzde 5,0 olduğu belirlenmiştir. TÜİK tarafından yayımlanan 2022 yılı verileri ise solunum sistemi hastalıklarının, yüzde 13,5 ile ölüm nedenleri arasında üçüncü sırada yer aldığını; bu ölümlerin yüzde 0,3’ünün astım nedeniyle gerçekleştiğini ortaya koymaktadır. Astımın görülme sıklığı yıllar içinde giderek artmaktadır.” dedi.

“ASTIM HASTALIĞI KONTROL ALTINA ALINABİLİR”

“Astım tedavisinin amacı hastalığın kontrol altına alınması ve sağlanan bu durumun idame ettirilmesidir. Dünyada olduğu gibi, ülkemizde de bu hastalığın tedavisi ile ilgili gerekli her türlü ilaç ve malzeme bulunmaktadır.” diyen Dr. Korkmaz, “Uygun ilaç tedavisiyle astımlılar iş ve okul dâhil günlük yaşamlarına, hastalık nedeni ile herhangi bir kısıtlanma olmadan devam edebilirler. Astım ilaçlarının büyük bir kısmı soluk alma yolu (inhalasyon) ile kullanılan ilaçlardır ve bu yolla daha az yan etki ile direk hava yollarında istenen tedavi edici etkiyi oluştururlar. Özel cihazlarla verilirler. Tedaviye başlanırken bu özel cihazların kullanım şekli mutlaka hastalara gösterilmelidir. Astımlı hastalar, çevresel olarak yakınmalarını artıran faktörlere dikkat etmek koşulu ile günlük yaşamda diledikleri birçok şeyi yapabilirler. Astımlı hastaların günlük işlerini yapabilmesi seyahate gidebilmesi, hobileri ile uğraşması, kısaca yaşamın içinde yer almaları hekimlerin en arzu ettiği noktadır. Astım spor yapılmasına engel değildir. Astımlı hastalar doktorlarıyla paylaşarak ve çevresel tetikleyicilere dikkat ederek yürüyebilirler, hafif koşu yapabilirler, yüzebilirler. Birçok astımlı hasta performans sporlarını yapabilir. Astımda özellikle çocukluk yaş grubunda fiziksel aktivitenin artırılmasının, mümkünse düzenli sporun hastalığın seyrine olumlu katkıları olduğu gösterilmiştir. Bu sayede günlük kullanılan ilaç dozları, randevusuz hekim başvuruları ve astım nedeniyle hastaneye yatışlar, acile başvuruların azaltılabildiği saptanmıştır.” ifadelerini kullandı.

“SAĞLIKLI BESLENME KURULLARI ASTIM HASTALARI İÇİNDE GEÇERLİ”

Astımlı hastaların beslenmesinde nelere dikkat etmeleri gerektiğini dile getiren Dr. Korkmaz, şu ifadelere kullandı: “Astımlı hastaların doktor tanılı besin alerjileri olmadıkça özel bir diyet yapmalarına gerek yoktur. Sağlıklı beslenmenin temel ilkeleri astımlı hastalar için de geçerlidir. Obezitesi olan astımlı hastalarda doktor ve diyetisyen gözetiminde kilo vermeleri hastalıkların seyrini olumlu etkileyecektir. Ülkemizde astımlı hastaların yüzde 10’undan fazlasının halen sigara içmekte olduğu ve yüzde 30-40’nın obez olduğu bildirilmiştir. Yapılan araştırmalarda sigarayı bırakmanın ve obez hastaların kilo vermesinin, astımın kontrolünü kolaylaştırdığı gösterilmiştir. Astım kontrolünü güçleştiren etkenler arasında ilaçların doğru teknikle ve düzenli kullanılmamasının yanı sıra, sigara dumanı, alerjenler ve kimyasallar gibi tetikleyicilere maruz kalmak ve obezite sayılabilir. Yapılan araştırmalarda hastaların ilaçlarını doktorunun önerdiği şekilde kullanmasının, sigarayı bırakmanın ve obez hastaların kilo vermesinin, sağlıklı ve dengeli beslenmenin, düzenli egzersiz yapmanın, solunan ortam havasını temiz tutmanın astımın kontrolünü kolaylaştırdığı gösterilmiştir.”

“HASTALIĞIN TANINMASI VE KONTROLÜ ÇOK ÖNEMLİ”

İl Sağlık Müdürü Dr. Korkmaz, sözlerine şöyle devam etti: “Yapılan araştırmalarda, pek çok astımlı hastanın hastalık hakkında detaylı bilgilerinin olmadığı görülmüştür. Hastanın, hastalığını iyi yönetebilmesi için; hastalığını tanıması, hastalığın kontrolünde en önemli basamaktır. Buradan hareketle T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü; Türk Toraks Derneği ve Türkiye Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği iş birliği içerisinde, her yıl, Dünya Astım Gününde toplum ve sağlık çalışanları için eğitim ve farkındalık toplantıları düzenlenmektedir. Sağlık çalışanları ve hastalarımızı bilgilerini güncellemesi için aşağıdaki adrese davet ediyor; bütün hastalarımıza şifa ve esenlikler diliyorum. Astımda eğitim güç verir.”