ALTILAR DAVASI

Altılar davasında idama mahkûm edilenler:1.Hatzianestis, 2. Protopapadakis, 3.Stratos, 4.Gounaris, 5.Theotokis, 6.Baltatzis.

Devrimci Komite liderleri N. Plastiras, St. Gonatas ve D. Fokas, 15 Eylül 1922’de Atina’da.

Küçük Asya Felaketinden sorumlu tutulanlar eski Yunan meclis binasında yargılanırlarken.

Küçük Asya Ordusu Başkomutanı General Hacianestis mahkemede savunmasını yaparken

1821 yılında Mora yarımadasında başlattıkları isyan sonucunda aynı bölgede kurulan Yunanistan, genellikle dönemin güçlü devletleri olan İngiltere, Fransa ve Rusya’nın himayesinde hareket etmiştir. Yine aynı devletlerin teşvikleri ile sürekli bir genişleme politikası güderek batının şımarık çocuğu haline gelmişti. 15 Mayıs 1919 tarihinde Anadolu’ya asker çıkarma cesaretini kendinde bularak, 1821 Mora isyanından yaklaşık 100 yıl sonra 1921 yılında Ankara yakınlarına kadar ilerlemişti.
Ancak, 26 Ağustos 1922 tarihinde başlayan Büyük Taarruz ve akabinde 30 Ağustos Dumlupınar zaferiyle Yunan Ordusu yenilerek perişan bir durumda Anadolu’dan kaçmak zorunda kalmıştı.
Mustafa Kemal Paşa önderliğinde Türk Milleti ve Ordusunca başlatılan İstiklal Mücadelesi sonucu 1922 yılında Yunan Ordusunun aldığı büyük mağlubiyet ve peşinden gelen hadiseler Yunanlılarda büyük bir sarsıntı yaratmış ve bu durumu (Yunanca: Μικρασιατική καταστροφή)“Küçük Asya Felaketi” olarak adlandırmışlardır.
Türkler Karşısında Aldıkları
Mağlubiyet Yunanistan’ı Karıştırdı
Türkler karşısında alınan bu unutulmaz mağlubiyette ve savaşa girilmesinde payı bulunanlara karşı oluşan tepkiler nedeniyle, Yunan ordusu ve donanması 11 Eylül 1922’de 5/42 Efzun Alay Komutanı Albay Nikolaos Plastiras, Albay Stylianos Gonatas ve Yunan Limni zırhlısı Komutanı Yarbay Dimitrios Fokas liderliğinde bir askeri ayaklanma başlattı. 13 Eylülde Yunan ordusunun büyük bölümü Anadolu’dan gemilerle ayrılarak Atina yakınlarına gelmişti. 14 Eylülde Kral Konstantin tahtı oğlu II. Georgios’a bırakarak İtalya’ya kaçmak zorunda kaldı. 15 Eylülde Devrim birlikleri Atina’ya girdiler. Yönetimi ele alarak yeni bir hükümet kurdular.
Atina’da 9 Ekim 1922’de düzenlenen ve yaklaşık 100 bin kişinin katıldığı protesto gösterisinde, suçluların cezalandırılması istenildi. Halktan ve ordudan gelen baskının önünü alamayan Kral II. Georgios ortalığı yatıştırmak için bu yenilginin suçluları oldukları düşünülenleri yargı önüne çıkartmak zorunda kaldı.
Mahkeme Kuruluyor ve Yargılamalar Başlıyor
Küçük Asya Felaketi”nin suçlularını yargılamak için General Theodoros Pangalos başkanlığında bir soruşturma komitesi oluşturuldu. Yine General Alexander Otonaios başkanlığında olağanüstü yetkili bir askeri mahkeme kuruldu. Bu mahkemede görülen dava tarihe (Yunanca: Η δίκη των έξι)“Altılar Davası” olarak geçti.1920-1922 yılları arasında görevde bulunanlardan yenilgiye sebep oldukları ve vatana ihanet suçlamasında bulunulan sekiz kişinin yargılamasına, Venizelos yanlısı yargıçların ağırlıkta olduğu ve 31 Ekim-15 Kasım 1922 tarihleri arasında sürecek olan ihtilal mahkemesinde başlandı. Yargılananlar şu kişilerden oluşmaktaydı:
-DimitriosGounaris (59 yaşında, eski Başbakan)
– Petros Protopapadakis (68 yaşında, eski Başbakan)
– Nikolaos Stratos (50 yaşında, eski Başbakan)
-Nikolaos Theotokis (44 yaşında, Protopapadakis hükümetinde Savaş Bakanı)
-George Baltatzis(56 yaşında, Gounaris ve Protopapadakis Hükümetlerinde Dışişleri Bakanı)
-Georgios Hatzianestis, Korgeneral (59 yaşında, Küçük Asya Ordusu Başkomutanı)
-General Xenephon Stratigos, (53 yaşında, Gounaris Hükümeti Haberleşme Bakanı)
-Amiral Michael Goudas, (54 yaşında, Gounaris Hükümeti İçişleri Bakanı)
Soruşturma Komitesinin 24 Ekim’de yayınladığı bilgiler ve belgeler ışığında, görülen mahkeme sonucunda sanıklar;
– İtalya tarafından Yunanistan’a bırakılan Kuzey Epir (Yanya) bölgesine sahip çıkmamaktan,
-İtilaf Devletlerinin 8 Kasım 1920 tarihli notasını tanımayarak ABD, İngiltere ve Fransa’dan elde edilecek krediyi elde edememekten,
-Silahlı kuvvetler üyelerinin müttefiklerin güvenini kazanamamasından,
-Fransızların talebi yönünde Kral Konstantin’i tahttan çekilmesi yönünde uyarmamaktan,
-Eskişehir’e saldırmakta acele etmekten,
-Eskişehir-Afyonkarahisar demir yolunun işgalinin ardından,ileri harekâtı Ankara’ya doğru sürdürmekten,
-Kral Konstantin’in başkomutanlığını onaylamaktan,
-İstanbul üzerine yürüyerek sonucunda Anadolu’daki güçleri zayıflatmaktan,
-Venizelos’un Avrupa’da Yunanlıları temsil etmesini onaylamamak gibi daha birçok suçları işlemektensuçlu bulundular.
General Hacıanesti Mahkemedeki Savunmasında Ne Söyledi?
Yargılananlardan Küçük Asya Ordusu Başkomutanı General Hacıanesti mahkemedeki savunmasında kendisinden önce görevde bulunan General Papulas’ı kastederek “Ben sadece iki buçuk ay için komutandım. Selefim 20 ay görev yaptı. Küçük Asya elimde öldü diye beni suçlamanız haksızlıktır. Başka doktorların yanlış tedavileri yüzünden ölmek üzere olan bir hastanın son doktoru niye cezalandırılsın?” dese de idamla cezalandırılmaktan kurtulamamıştı.
Mahkeme Kararı Yargılananlara Bildirildikten
İki Saat Sonra Hükümler İnfaz Edildi
Mahkeme Başkanı General Alexander Othonaios 15 Kasım 1922 saat 07.15’te nihai kararı açıkladı. Mahkeme oy birliğiyle, sanıklardan altı kişiyi Küçük Asya Felaketinin sorumlusu sayarak haklarında ölüm cezasına hükmetti. İki kişi hakkında ise ömür boyu hapis cezası verildi. Haklarında ölüm cezası verilenler: Dimitrios Gounaris, Petros Protopapadakis, Nikolaos Stratos, Nikolaos Theotokis, George Baltatzis ve Georgios Hatzianestis’ten oluşuyordu. General Xenephon Stratigos ve Amiral Michael Goudas’a da müebbet hapis cezaları verilmişti. Mahkemenin verdiği kararlar aynı gün onaylanarak yayınlandı. Kararlar yine aynı gün saat 9.00’da sanıklara bildirilir. Haberi alır almaz Lord Curzon, İngiliz elçisini Atina’dan geri çekme kararı aldı.
Diğer devletlerden gelebilecek baskılara karşı elini çabuk tutmak isteyen Mahkeme başkanı Theodoros Pangalos, Albay Nikolaos Plastiras’ı ziyaret ederek bir an önce hükümlerin infaz edilmesini ister. Söz konusu altı kişinin idam hükümlerinin yargılananlara bildirilmesinden iki saat sonra Atina’da Sotiria Hastanesi’nin arkasındaki Goudi’de bir aşağılama şekli olarak sandalyeye ters oturtulmuş şekilde sırtlarından kurşuna dizilerek gerçekleştirilir. Öğleden sonra saat 2.30’da güvenlik önlemleri altında hazırlanan mezarlarına gömülürler.
İdam Edilenlere 2010 Yılında İade-i İtibar
15 Kasım 1922 tarihinde idam edilen eski başbakanlardan Petros Protopapadakis’in torunu Mihalis Protopapadakis 2009 yılında, Yüksek Mahkeme’ye başvurup vatana ihanet suçundan ölüm cezasına çarptırılan ve 15 Kasım 1922’de kurşuna dizilen dedesi için iade-i itibar talebinde bulunur.
Yunanistan Yüksek Mahkemesi, 2010 yılı sonlarında ikiye karşı üç oyla 88 yıl önce “Yunan ordusunun birliklerini düşmana teslim etmek” ve “Yunan ordusunun yeniden örgütlenmesini engellemek” gibi suçlarla ölüm cezasına çarptırılan beş siyaset adamı ve bir askerin beraatini kararlaştırır.
Sonuçta; Olmayacak bir hayalin peşinden koşarak Anadolu’yu işgale kalkışan ve onbinlerce Türk insanının şehit edilmesine, yaralanıp sakat kalmasına, mallarının mülklerinin yağmalanıp talan edilmesine sebep olanlar, bu mahkeme sonucunda yargılanıp cezalandırılmış olabilirler. Ancak şunu unutmayalım ki, onları yargılayıp cezalandıranlarda bu suçlara ortak olup, aynı amaçlar doğrultusunda görev almış olanlardan oluşuyordu.