Ahlak, ticaret ve devlet adamı: Ahi Evran

Afyonkarahisar Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği tarafından yürütülen “Gençler Ahi Evran Geleneğini Yaşatıyor” isimli AB projesi kapsamında Atatürk Kültür Merkezi’nde bir konferans düzenlendi. Konferansta konuşan Afyonkarahisar Valisi İrfan Balkanlıoğlu, ahilik geleneğinin ahlak öğretisi olduğunu söyledi. Ahi Babası Mustafa Karagüllü de Ahi Evran’ın hem esnaf hem de devlet adamı olduğunu kaydetti

Afyonkarahisar Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği tarafından yürütülen “Gençler Ahi Evran Geleneğini Yaşatıyor” isimli AB projesi kapsamında Atatürk Kültür Merkezi’nde bilimdamları, esnaf temsilcileri ile öğrencilerin katıldığı bir konfe-rans düzenlendi. Konferansta konuşan Afyonkarahisar Valisi İrfan Balkanlıoğlu, “Osmanlı’dan da önce bizim bir devlet geleneğimiz var. Burada iyi yönetim, adaletli yönetim, insanlara şefkat ve merhamet ve insanların rehaf seviyesinin yükselmesi sadece devlet yöneticilerinden kaynaklanmıyor. Bütün hususlarda do toplum iyiyse her şey iyi. Esnaf konusunda da iyi bir gelenek üzerinde oturması, yöneticilerin de iyi olmasını sağlar” dedi.
Kardeşlik teşkilatı
Balkanlıoğlu, “Ahi Evran ismini duymayan yoktur. Ahlak öğretisi ve manevi anlamda da kişileri geliştiren bir kuruluş halinde, çağının çok çok üzerinde bir yapılanma yayılmış. Ahilik kardeşlik teşkilatı anlamına geliyor” diye konuştu.
Ahi Babası Mustafa Karagüllü ise ahiliğin 1200’lü yılların ilk dönemlerinde ortaya çıktığını belirtti. Karagüllü, Anadolu’da Türklük ve İslamiyet’in yaygınlaşmasında Ahi Evran’ın çok büyük rolü olduğunu kaydetti. Karagüllü, “Hazret-i Pir Ahi Evran, halk filozofudur. Her dilde eser vermiştir. Eşi de kadınlarımızı eğitmiştir. O’nun kurduğu teşkilat, esnaf ve sanatkâra çok büyük önem atfeder. Mutlaka ahlaki kurallar üzerinde eğitir” şeklinde konuştu.
Başbakanlık yaptı
Karagüllü, Ahi Evran’ın devlet adamlığı yönünün de bulunduğunu kaydetti ve şöyle devam etti:
“Özel İdareler’in yaptığı bütün işlevler, esnaf teşkilatı tarafından yürütülüyordu. Asayişi de esnaf üstlenmişti. Hazret-i Pir Ahi Evran esnafa öyle bir vizyon sunuyor ki, kendi kazancını sağlayacaksın, ama devlet yönetiminde de bulunacaksın. Hazreti Pir Ahi Evran, sadr-ı azamlık (Başbakanlık) da yapmıştır. Sadece esnaf teşkilatını kurmakla kalmıyor, devlet yönetiminde de rol alıyor.”
Adalet ve dürüstlük esas
Afyonkarahisar Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Abdülkadir Konak da Gençler Ahi Evran Geleneğini Yaşatıyor projesi hakkında bilgi verdi. Konak, “Ahilik, 13–19. yüzyıllar arasında Anadolu’da yaşayan halkın sanat ve meslek alanında yetişmelerini sağlayan, onları ahlaki yönden yetiştiren, çalışma yaşamını iyi insan meziyetlerini esas alarak düzenleyen bir esnaf örgütlenmesi olarak görülen, iyi ahlakın, doğruluğun, kardeşliğin, yardımseverliğin kısacası bütün güzel meziyetlerin birleştiği bir sosyo-ekonomik düzendir. Ahiliği oluşturan Ahi Evran Esnaf Geleneğinin temelleri, çok sağlam atılmış, kuralları zamanın ve toplumun gereklerine ve gerçeklerine uyarlanmıştır. Hilesiz iş, sağlam mal, belli oranda kâr, ölçülü kazanç, adaletli kontrol sistemi temelinde teşkilatlanan Ahilik, Osmanlı’da da sosyal hayatın ve ekonominin bel kemiğini teşkil etmiştir” dedi.
Hibe projesi kabul edildi
Konak, ahilik geleneğinin günümüzde de yaşatılması gerektiğine dikkat çekti ve şöyle konuştu:
“Ahi Evran Esnaf Geleneğinin günümüze uyarlanması yapıldığında; üretim standartlarını, işçi-işveren haklarını, müşteri memnuniyetini ve kalite yönetim sistemlerinin, esnaf ve sanatkârlarımız tarafından yüzlerce yıl öncesinden çok daha sağlam bir yapıyla uygulandığının birer göstergesidir.
Afyonkarahisar Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliğimiz tarafından 2010 yılı Eylül döneminde Avrupa Birliği Eğitim Gençlik Programları Merkezi Başkanlığına Gençler Ahi Evran Esnaf Geleneğini Yaşatıyor adı ile hazırlamış olduğumuz projemiz yüzde 100 hibe ile kabul edilmiştir.
Projemiz, 15-30 yaş arası 14 katılımcı genç tarafından Birliğimiz önderliğinde yürütülmektedir. Projemizin amacı, Ahi Evran Esnaf Geleneğinin yeni nesillere tanıtılması, bu kültürün gençler tarafından daha iyi bir şekilde anlaşılması bu konuda her türlü kültürel ve sosyal projelere teşkilatımızca gerekli desteğin verilerek kültürel değerlerimizin yaşatılmasına katkıda bulunulmasının yanı sıra, kültürel değerlerimizi yakından tanımaları, unutulmaya yüz tutmuş meslekleri ve bu meslekleri icra eden ustaları tanımaları ve tanıtmalarını amaçlamaktadır.”
“Bu iş gönül işidir”
Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saffet Sarıkaya, ahilik geleneğinin tarihine ilişkin bilgiler verirken konferansta Afyon Kocatepe Üniversitesi Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. İsmail Hakkı Nakilcioğlu da “Afyonkarahisar’da Geleneksel El Sanatları ve Günümüze Uyarlanması” konusunda bilgi verdi. İşlenen hammaddenin türüne göre geleneksel el sanatlarının sınıflandırıldığını belirten AKÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölüm Başkanı ve Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. İsmail Hakkı Nakilcioğlu, Afyonkarahisar’da daha çok keçecilik, koşumculuk, at arabacılığı, demircilik ve bakırcılık, halıcılık, kilimcilik, hasır örücülüğü, örgücülük, dantel ve oya işlemeciliği ve mermercilik gibi geleneksel el sanatlarının yaygın olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Ahilik geleneğine bağlı olan ve zanaatı sanata dönüştüren ustalar tarafından yaşatılarak bugüne kadar getirilen el sanatlarımız ne yazık ki ilgisizlik nedeniyle artık unutulmaya yüz tutmuştur. Bu sanatların yeniden canlandırılması için toplumun tüm kesimleri seferber olmalı; kamu kurumları, eğitim kuruluşları, sivil toplum örgütleri el ele vermelidir. Yakın zamanda Güzel Sanatlar Fakültemizde Gelenekli El Sanatları Bölümü’nün açılması planlanmaktadır. Bu iş, gönül işidir, sevgi işidir, fedakârlık işidir. Gaziantep’te yemeniciliğe gönül vermiş bir kişi, dede mesleğini yeniden yaşatmayı hedef alarak yola çıkmış, otuz yaşından sonra bu mesleği öğrenmiş ve tekrar canlandırmıştır. Öyle ki, Harry Potter, Truva gibi ünlü yabancı sinema yapımlarındaki karakterlerin giydiği pabuçlar, artık Türkiye’den gönderilmektedir.”
Konferansın ardından Mustafa Karagüllü, Prof. Dr. Saffet Sarıkaya ile projede emeği geçenlere plaket verildi. (Kocatepe)