Afyon’un markalarını kim koruyacak? – Kocatepe Gazetesi

3 Şubat 2010 Çarşamba 02:00:00
  Tüm çok geziyorsun eleştirilerine rağmen önceki hafta yaptığım Antalya yolculuğu, hiç bilmediğim bir marka oyununu öğrenmeme neden oldu. Isparta Otogarı’nda yaşadığım bu olay bana ili-mizin kaymak, lokum ve sucuk gibi mar-kalarını kim koruyacak sorusunu düşün-dürdü.
Kamuoyunun çok iyi bilmesine ve o dönemde basında bir hayli yer almasına rağmen kolay unutan bir toplum olduğumuzdan önce Afyonka-rahisar Markaları’yla ilgili bir çalışmayı hatırlatayım. Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası’nın hem şu anki yönetimi hem de bir önceki yönetiminin çalışmaları sonucu sucuk, lokum, pastırma ve kaymak gibi değerlerle ilgili tescil ve patent alınmıştı. Bu haberler Afyonkarahisar tatlarının artık korunacağı ve kollanacağı anlamına geliyordu. Peki gerçekten öyle mi oldu dersiniz? İlimizin tatlarını yeterince koruyabiliyor muyuz?
Isparta Otogar’ı birk aç sene önce yapılmış ve ilimizdeki otogara göre çok vasat olmakla birlikte derli toplu, temiz bir tesis olarak dikkat çekiyor. Afyonkarahisar’dan Antalya’ya özellikle de gündüz saatlerinde giden otobüsler bu otogarda yolcu alırken ne yazık ki uzun bir süre mola veriyor. Gazete almak için otobüsten indiğim sırada gördüğüm ‘Afyon Lokumu’ yazısı ise hem Afyonkarahisar’dan gelmiş biri olarak hem de bir lokum sever olarak beni o yöne çekmeyi başardı.
Markette bir süre ‘Afyon Lokumu’ üzerine sohbet ettiğim satış görevlisi kadın bana neden komşu şehirlerinin lokumunu almam gerektiğini anlatırken, elindeki lokumları da gösteriyordu. Kutuyu gördüğümde yaşadığım şaşkınlıksa uzun süre kutuyu incelememe neden oldu. Neredeyse Uzun Çarşı’daki her lokum mağazasına birkaç kez girip alışveriş yaptığımdan ilimizin tüm lokum markalarını bilirim. Ama elimdeki kutunun üzerindeki marka benim en sık lokum aldığım Afyonkarahisar’ın en ünlü markalarından birine ait gibi görünüyordu. Bu ünlü markalarının isminin ardına birinci çoğul kişi zamiri eki olan ‘biz’ kelimesi eklenmişti. Bu farklı isimli ‘Afyon Lokumu’nun tadını öğrenemedim. Çünkü satıcı ikram etme nezaketinde bulunmadı. Kutunun da bir hayli kalitesiz olduğu bu ‘Afyon Lokumu’nun taze olup olmadığına ilişkin soruma ise satıcı görevli, ‘Niye olmasın. Afyon kaç saat?’ gibi bir cevap verdi.
Şehrimizin en ünlü tatlarından birinin satıldığı bu markette sohbet sürerken Uzun Çarşı’ya her gi-rişimde yaşadıklarım aklıma geldi. Siz lokum alırken yaptığınız keyifli sohbeti, lokumlarınız hazırlanırken ikram edilen lokumların ağzınıza verdiğini hoş tatla birlikte yaparsınız.
Afyonkarahisar’a döndükten sonra görüştüğüm bazı lokumcular, bu yapılanın hem adı kopyalanan markaya hem de tüm Afyonkarahisar Lokum sektörüne zarar verdiğini söylediler. Üzerinde Afyonkarahisar adresi bulunmasına rağmen ne zaman ve ne şartlarda yapıldığı bilinmeyen bu lokumların tadı kötüyse bir daha kimse lokum satacağım diye uğraşmasın. Çünkü insanların kafasında bir kere oluşan olumsuz önyargıyı yıkmak dünyadaki her şeyi yıkmaktan zordur. Bu nedenle ben tescil almanın yeterli olmadığını düşünüyorum. Afyonkarahisar’daki her lokum üreticisi belirli aralıklarla denetlenmeli. Hatta sadece lokum değil sucuk, pastırma ve kaymak üreticileri de denetlenmeli. Bunun için bir kurul ya da bir gurme ekibi oluşturulması gerekirse de bence oluşturulmalı. Bu ekip gelen başvurulara göre çevre şehirlerde de tatlarımızın adının ve ününün korunmasını sağlamak için gerekli girişimlerde bulunmalı.
Antalya turizmde bu hataya düştü. Bir zamanlar gelen her turistin 100 dolar bıraktığı Türk Turizminin başkentinde şimdi bir turist 8 dolar bırakıyor. Ve buna bir kaç işletmenin sürümden kazanmak için başlattığı ‘herşey dahil sistemi’ neden oldu. Şimdi bu cennet şehir ucuzcu turistin ucuz tatilinin mekanı oldu. Turizmcilerin tüm uğraşlarına rağmen de ne sistem değişiyor, ne de zengin turisti artık Antalya’ya geliyor. Antalya örneğinde olduğu gibi bir önlem alınacaksa şimdi tam zamanıdır. Henüz iş işten geçmeden tedbir almak gerekir. Aksi taktirde birilerinin bin bir zorlukla yaptığını başka birileri burnunun ucunda birkaç lira için baltalayıp ta ki bitirene kadar sömürmeye devam eder.