'Afyonluyuz, Tarımda, Hayvancılıkta, Jeotermalde Gururluyuz'

Afyonkarahisar Tarım ve Orman İl Müdürü Özkan Parlak, İl Genel Meclisi üyelerine kurumsal çalışmalar ve faaliyetler hakkında Meclis Toplantı Salonu’nda detaylı bir sunum yaptı.

“AFYON’DA ÇKS’YE KAYITLI ÇİFTİ SAYISI 44 BİN 228”

Tarım ve Orman İl Müdürü Özkan Parlak, sözlerine 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinde hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, geride kalanlara başsağlığı dileyerek başladı. 2023 yılı Eylül ayından itibaren Afyonkarahisar Tarım ve Orman İl Müdürlüğü görevine, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın takdiri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tensibiyle başladığını belirten Parlak, “Afyonkarahisar’da göreve başladıktan itibaren yaptıklarımız ve 2020-2021 yıllarından itibaren şehrin tarımla ilgili potansiyeli ve yaptıklarımızla ilgili bilgi vermeye çalışacağım.  İlimizin genel yapısıyla sözlerime başlayacağım. İlimizin nüfusu 751 bin 344’tür.

Türkiye’de Çifti Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı çiftçi sayısı toplam 2 milyon 245 bin iken bu sayı ilimizde bu rakamın yüzde 1,97’ne tekabül eden 44 bin 228 çiftçidir. Toplam yüzölçümümüz 14 bin 16 dekarken, tarım alanımız 574 bin 156 dekardır. ÇKS’ye kayıtlı olan alanımız 326 bin hektarken, yüzde 56,94 kayıtlılık oranına sahibiz. İl Müdürlüğümüz genel olarak 28 yönetici, 157 ziraat mühendisi, 155 veteriner hekim, 23 gıda mühendisi vardır. Yedi su ürünleri mühendisi, 3 harita mühendisi, 4 tane tütün teknisyeni ve tütün mühendisi olmak üzere mühendislerimizle, 34 ziraat teknikeri ve teknisyeni, 25 adet veteriner sağlık teknikeri, 42 işçimiz vd. olmak üzere 146 tane şoför ve diğer kadrolar olmak üzere 622 tane personelimiz vardır.  Norm kadromuz 961 kişidir. Norma tabi mevcudumuz 523’dür. Şu anda norm açığımız 438’dir. Norm doğrulama oranımız yüzde 54,42’dir.” dedi.

“KÜLTÜRE ELVERİŞLİ ARAZİ 573 BİN 415 HEKTARDIR”

Afyonkarahisar’ın arazi dağılımını anlatan Müdür Parlak, “Kültüre elverişli arazimiz 573 bin 415 hektar, kültüre elverişli olmayan tarım arazimiz ise 828 bin 185 hektardır. Tarla bitkili olarak bunun 393.290 hektarı tarla bitkilerinden buğday, arpa ve de diğer hububatla baklagilleri kast ederek söylüyorum 8.256 hektarımız sebzelerimiz, meyve ve baharat olarak 16.347 hektardır.” ifadelerine yer verdi.

“5 BİN 930 MANDAMIZ VAR”

Şehrin yıllar bazında hayvan varlığının 2021 yılından 2024 yılına kadar tavuk ve su ürünleri varlığının 14 milyon 882 bin 752 olduğunu dile getiren Parlak, “Koyun varlığımız 2024 yılı itibarıyla 927.887’dir. Büyükbaşta sayımız 378 bin, keçi de 80 bin, hindi, kaz, ördekte 128 bindir. 51 Bin arı kovanımız, 5 bin 930 manda ve at, katır, eşek diye tabir ettiğimiz tek tırnaklı hayvanlarda ise sayı 2 bin 999’dur.” ifadelerini kullandı.

“AFYON TARIMDA VE HAVYANCILIKTA ÖNCÜ İL”

Tarımsal üretimde Afyonkarahisar’ın 8’inci sırada yer aldığını, tüm konuşmalarda şehrin tarımın ve hayvancılığın başkenti olarak tanımlandığına dikkat çeken Parlak, “İlimizin tarımsal üretimde 8’inci sırada yer alması verisi tarım ve hayvancılıkta nasıl başkent olabileceğimiz noktasında şüphe oluşturabilir. Ama sunumumun sonunda tarımın ve hayvancılık başkentinin Afyon olduğunu anlatmış ispatlamış olacağım.

Arazi varlığı sebebiyle tarımsal üretimde komşu il Konya birinci sırada, Ankara ikinci sırada, Şanlıurfa, Sivas, Yozgat, Kayseri, Diyarbakır ve Eskişehir sıralamadadır. Ege bölgesinde tarımsal üretimde Afyonkarahisar olarak birinci sıradayız. Bizden sonra Manisa ve Aydın illeri gelmektedir. İlimizde öne çıkan ürünler; Kaymağımız, haşhaşımız, kirazımız, yumurtamız patatesimiz ve et ürünlerimizdir. Bitkisel ürünler 2024 yılı için buğday 507 bin 327 ton, arpa 346 bin 511 ton, haşhaş bin 983 ton, patates 766 bin 990 ton, şeker pancarı 814 bin ton, vişne 57 bin ton, kiraz 51 bin tondur.” diye konuştu.

“AFYON, TÜRKİYE’DE HAŞHAŞ VE VİŞNE ÜRETİMİNDE BİRİNCİ”

Hayvansal ürünlerin durumunu rakamlarla aktaran Müdür Parlak, “Kırmızı ette 47 bin ton ürünümüz var. Beyaz ette 13 bin ton, süt 588 bin ton, yumurta ise 3 milyar civarındadır. 2 milyar 916 milyon 185 bin 764 adet ve 763 ton balımız vardır. Gıda ürünleri yani işlenmiş kırmızı et ürünleri veya beyaz et ürünlerine baktığımızda 13 bin 870 ton sucuk üretimimiz vardır. Pastırma üretimimiz 352 ton, kaymak üretimimiz 288 ton, lokum üretimimiz ise 9 bin 812 tondur. Bu ürünlerin üretim oranları TÜİK verilerinden alınmış ve TÜİK verileriyle sabitlenmiş olan verilerdir.

İlimiz haşhaşta Türkiye genelinde 1 inci sıradadır. Vişne üretiminde de ilimiz yine birinci sıradadır. Bal kabağı üretiminde Türkiye üretiminde 1 inci sıradayız, karabuğdayda 1 inci sıradayız. Kırmızı pancarda 1 inci sıradayız. Hayvan pancarı üretiminde birinci sıradayız. Kiraz üretiminde ikinci sıradayız.

Kiraz üretiminde zaman zaman ikinci sıraya düşebiliyoruz. Çünkü mevsimsel don ile verimin yıllar bazında değişmesi sebebiyle kiraz üretiminde Türkiye üretiminde birinci ve ikinci sıra arasında değişiklik kaydediyoruz.

Bezelye üretiminde ilimiz ikinci sıradadır. Kornişon dediğimiz turşuluk hıyar üretiminde ise ikinci sıradayız. Lavanta üretiminde de birinci ve ikinci sıra arasında gidip geliyoruz. Şu anda ikinci sıradayız. İlimiz patates üretiminde 3 üncü sıradadır.

Beyaz lahana üretiminde 3 üncü sıradayız. Yağlık gül üretiminde üçüncü sırada olan ilimiz arpa üretiminde de Türkiye üretiminde üçüncü sıradayız. İlimiz Amerikan çavdarında üçüncü sırada yer almaktadır. Kültür mantarı üretiminde ise Türkiye genelinde dördüncü sıradayız. Şeker pancarı, tohumu, rezene, çörek otu üretimlerinde de ilimiz beşinci sırada yer almaktadır.” şeklinde konuştu.

“ÜÇ BASKIN ŞAP AŞILAMASI YAPTIK, AFYONUMUZ’DA ŞAP GÖZÜKMEDİ”

İl Müdürü Özkan Parlak, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ve İlçe Müdürlüklerinin tüm teşkilatlarıyla köylerde, taşrada yaşayan, şehir merkezinde hayvancılıkla, tarımla uğraşan her bir bireyin kapısını muhakkak çalan en önemli kurumlardan biri olduklarını vurguladı. Parlak, şöyle konuştu: “İlimizde 2025 yılı itibariyle 44 bin 228 adet bitkisel üretim işletmemiz var. 32 bin 686 adet hayvancılık işletmemiz, 7.720 adet gıda işletmesi, 8 adet de su ürünleri işletmesi mevcuttur. Hayvancılık desteklemeleri olarak tarımsal desteklere baktığımızda hayvancılık için 724.558.248 TL 2024 yılında ödediğimiz toplam miktardır. Bu miktarın ödemesi devam ediyor. 2025 yılı itibariyle de bu miktar artacak.

Alan bazlı destekleme ödemelerimiz toplam 54.360.447 TL’dir. Bu mazot, gübre dediğimiz ÇKS desteklemeleri diğer destekleri hepsini kapsıyor. Aşılama çalışmaları gerçekleştirdik. Biz bu sene ilk defa baskın şap aşılaması dediğimiz 3 sefer şap aşılaması yaptık. Bunun sayesinde de şükür ki Afyonumuz’da bir şap gözükmedi. Başlangıçta olmuştu ama ondan sonra da şapla ilgili olarak herhangi bir problemimiz olmadı. Büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarımızı aşıladık.”

“HAYVANLAR KİMLİKLENDİRİLDİ, KUDUZ AŞILARI YAPILDI”

“Kedilere ve köpeklere toplam 4 bin 988 adet kuduz aşısı yaptık.” diyen Müdür Parlak, şunları söyledi: “Hayvanlarımızı kimliklendirme uygulamalarımız doğrultusunda ciddi çalışmalar yürüttük. 2024 yılında küçükbaş ve büyükbaş hayvanlarımızdan 427 bin 514 küçükbaşa, 142 bin 500 adet büyükbaş hayvana küpe takılarak kayıt altına alındı.

Tek tırnaklı dediğimiz at, eşek, katır gibi olanlar da 2024 yılında 42 adet tek tırnaklı hayvana deri altı mikroçip uygulanarak kimliklendirildi. Pet hayvanlar, sokak hayvanlarından kurtarılan veyahut da belediyenin sahip olduğu barınaktan da alıp sahiplendiği hayvanlarda 2024 yılında 1115 adet kediye ve 993 adet köpek deri altı mikro çöp uygulaması yapılarak kayıt altına alınmıştır.”

“SU ÇOK DEĞERLİ TARIMSAL KURAKLIKLA KARŞI KARŞIYAYIZ”

Suyun verimli kullanılması için çalışmalar yürüttüklerini dile getiren Müdür Parlak, şu ifadeleri kullandı: “Su verimliği çalışmalarında kamu personelleri ve çiftçilere, üniversite ve diğer kademedeki öğrencilere, yağmur suyu, sera ve dinlenen suların yeniden kazanımı, kamu binalarında ve pilot seçilen bölgelerde eğitimler verdik. Artık su çok değerli ve tarımsal kurallık dediğimiz bir kurallıkla karşı karşıyayız. Su hayat demektir.

Ama bizim suyun bir damlasını bile israf edecek, boşa harcayacak zamanımız yok. Bunlarla ilgili eğitimlere başladık. Nasipse her yerde yapacağız. Hızlandırılmış bir şekilde, basınçlı sulama sistemleri dediğimiz sulama sistemlerine destek verişimiz de bundandır. Ama ne yazık ki çiftçilerimiz ile şu anda tam bir koordinasyonu sağlayamadık.

Mevsimlerin kayması sebebiyle ekinlerin artık Kasım ayının 15’inden veyahut da Aralık başından sonra ekilmesi lazım. Artık Ekim ayında yapılan ekimler yok. Ekim ayında ekerseniz ne yazık ki yağmur ve soğuk olmadığından dolayı buğdaylarda ve arpalarda sulama yapmak zorundasınız. Nasipse hep beraber bu koordinasyonu sağlayarak yıllar içerisinde aldığımız meteorolojik verilerle suyu daha tasarruflu kullanma açısından da bunları da sağlayacağız.” 

“HAYVANCILIKTA AFYON’A YETİŞEBİLEN BİR İL YOK”

Afyonkarahisar Tarım ve Orman İl Müdürü Özkan Parlak, sözlerini şöyle tamamladı: “Afyonkarahisar için tarım ve hayvancılığın başkenti diyoruz. Tarımsal üretimde ilimiz tarımsal araziler olarak 8 inci sıradadır. Ama hayvancılık ürünlerine baktığımızda da Türkiye'de bize yetişebilen bir il yoktur. Biz hem hayvanı yetiştirmekte, hem işlemekte, hem pazarlamada şu anda Türkiye'de örnek olan bir iliz. Bizim kırmızı etimizi, bizim yumurtamızı, bizim elde ettiğimiz ürünlerden tutun da balımızın kalitesine kadar Afyon’un yerini tutabilecek herhangi bir il Türkiye'de yok.

Üretilen ürünleri tek tek incelediğimizde belki biz bazılarında birinciyiz, bazılarında üçüncüyüz. Ama biz hayvancılığın ve tarımın başkenti, jeotermalde Türkiye'nin birincisi olan ve gurur duyacağımız konumda bir iliz. Dışarıya gittiğimizde biz Afyonluyuz, biz tarım ve hayvancılığın başkenti diye gurur duyacağımız bir coğrafya sahibiz.

Bu konudaki emekleri geçen elleri nasırlı, alnı güneşin altında terlemiş olan bütün üreticilerimize, çiftçilerimize, hayvan sahiplerimize hepsine İl Genel Meclisi üyelerimizin huzurunda ben teşekkür ediyorum. Biz onlar sayesinde bunu söyleyebiliyoruz. Meclis üyelerine verdikleri destek ve emeklerden dolayı ayrı ayrı teşekkür ediyorum.”