Ana Sayfa Arama Galeri Video Yazarlar
Üyelik
Üye Girişi
Yayın/Gazete
Yayınlar
Kategoriler
Servisler
Nöbetçi Eczaneler Sayfası Nöbetçi Eczaneler Hava Durumu Namaz Vakitleri Gazeteler Puan Durumu
WhatsApp
Sosyal Medya
Uygulamamızı İndir
Yusuf İLGAR
e-posta: YAZARIN TÜM YAZILARI

AFYONKARAHİSAR’DA YUNAN VAHŞETİ-9 – Kocatepe Gazetesi

Yusuf İLGAR 7 Haziran 2017 Çarşamba 12:47:31
 

5. TİCARİ HAYATA YÖNELİK TEHDİTLER
Yunanlılar Afyonkarahisar’ın ticarî hayatını yok etmek için şöyle bir metot uygulamışlardır: İşgalden hemen sonra beğendikleri en çok çalışan dükkanlardan Müslümanları çıkarıp yerlerine Hıristiyan esnafını yarleştirmiş, dükkanlarını kiraya vermek istemeyen Türklerden de zor kullanarak dükkanlarını almışlardır. Aynı zamanda satışa çıkarılan çeşitli malları, değerinden düşük fiyatla sattırarak zavallı esnafın iflas etmesine sebep olmuşlardır. Bütün Müslüman ev ve dükkan sahipleri, işgal süresince Rum ve Ermeni tüccar ve esnafından sözde kiraya verdikleri yerlerden kira namına hiçbir şey alamamışlardır83.
Afyonkarahisar’ın işgali sırasında, Yalazan’ın arşiv belgelerinden tespitine göre Yunanlılar tarafından “60 000 lira değerinde eşya ve hayvan, 6 araba, 6000 lira değerinde 100 adet giysi, istasyonda tüccar ve Kızılay’a ait 100 000  liradan fazla değeri olan tüccar malı, tıbbî alet ve ecza, 200 deve; merkeze bağlı 32 köyden de toplam olarak 106 775 lira değerinde 7035 koyun, 1000 keçi, 446 öküz, 46 manda, 35 inek, 24 at, 23 kısrak, 220 merkep, 306 araba, tonlarca erzak ve hububat, sayısı bilinmeyen kümes hayvanı ve camilerin halı ve kilimleri gasp edilmiş, 50 adet çiftlik ve bina tahrip edilmiştir.”84 Takdir edilen değer 1922 yılına ait olduğu göz önüne alınırsa bu günün değeri ile zarar, kanaatimize göre trilyonları geçer.
İşgal sırasında 1922 yılında Hüseyin Fikri, İkdam gazetesinde yazdığı makalesinde gasp ve yağma hususunda “Etrafta ve merkezde hemen hemen hayvan kalmamış gibidir. Küçük[baş] keçi, koyun; beygir olmak üzere gasp olunan hayvanların sayısı 600.000 civarındadır. Yağma etmedik İslam dükkânı, eşyasını soymadık Türk evi, bırakmamışlardır” diyerek zararın boyutunu tespit etmeye çalışmıştır85.
Yunanlılar öldürme, yakma, ırza tecavüz gibi alçaklıklarının yanında çeşitli işkencelerle halkı canlarından bezdirip usandırmışlardır. Mesela istihkam yaptırmak için her gün mahalleden ikişer kişiyi zorla angaryaya götürmüşler, sonra da amele yevmiyesi vereceğiz diye her mahalleden kişinin imkanına göre 100 yahut 300 lira toplamış; bu parayı vermeyenlere ise eziyet etmekten ve bir kısmını da başka yere sürmekten geri durmamışlardır86. Köylerdeki insanları da her türlü angaryada zorla çalıştırmışlardır.
6.TARİHİ VE KÜLTÜREL DEĞERLERE YÖNELİK TAHRİPLER
Yunanlılar Afyonkarahisar’dan kaçarken hükümet binası dairesini de kısmen harap etmişler ve eşyasını götürmüşlerdir87. İşte bu arada Afyonkarahisar’a ait Osmanlı arşivi belgelerinin bir kısmı ya yandı yahut Yunanlılar tarafından kaçırıldı88.
Yunan işgali sırasında İkaz gazetesi koleksiyonlarının mühim bir kısmı yağma edilmiş ve yanmıştır89.
7. KOMŞU İLLERLE BİR KIYASLAMA
Yunanlılar Anadolu’dan geri çekilirken yangın müfrezeleri ile şehir ve köylerin bir kısmını yakarak yok etmeye çalışmışlardır. Bu şehirlerimizden birisi Uşak’tır. Yunanlılar burada 1.785 ev, 634 dükkân, 16 cami ve mescit yakmışlar; 982 kişiyi vurarak, 322 kişiyi yakarak öldürmüşler, bu arada 40 kişi boğulmuş, 45 kişi de kaybolmuştur90. Manisa’da da çok büyük Yunan tahribi olmuştur. Bu şehrimizde 16.000 ev ve dükkân, 19 han, 3 fabrika, 5 çiftlik, 1740 köy evin yakılması yanında 3500 insan diri diri yakılmış, 855 kişi kurşuna dizilmiştir91. Eskişehir’de de büyük zarar görülmektedir. Burada 100 cami, 96 okul, 94 han ve otel, 5501 ev yanmış; 17 kişiye tecavüz edilmiş, 477 kişi esir götürülmüş, 272 kişi yaralanmış, 307 kişi de şehit olmuştur. Binlerce hayvan, tonlarca ekin gasp edilmiştir. Şehir, o günün değeri ile yaklaşık 52 milyonluk bir zarara uğramıştır92.

83  AYZV., 2. kısım, s. 127-128; Hocaoğlu, age., s.263-264.
84  Yalazan, age., II, s. 60.
85  İkdam Gazetesi’nden naklen AYZV., 2. kısım, s. 132-134.
86  Aynı Eser, II., s. 127-128; Hocaoğlu, age., s. 263-264.
87  AYZV., 2. kısım, s. 129.
88  Nüfus Müdürlüğü’ndeki kayıtların Yunan işgali sırasında Yunanlılar tarafından yakıldığını, daha sonra kişilerin beyanı ile yeniden nüfus kayıtlarının yazıldığını emekli nüfus memuru Ahmet Mihiroğlu (R.1328-) anlattı. ( 08.03.1999).
89  İkaz(Afyon), nr. 12-411, 11 Teşrin-i evvel 1339/1923.
90  AYZV., 2. kısım, s. 91, 94.
91  Aynı Eser, s. 64, 101.
92  Aynı Eser, s. 69-81.

YAZARLAR

TÜMÜ

SON HABERLER