Ana Sayfa Arama Galeri Video Yazarlar
Üyelik
Üye Girişi
Yayın/Gazete
Yayınlar
Kategoriler
Servisler
Nöbetçi Eczaneler Sayfası Nöbetçi Eczaneler Hava Durumu Namaz Vakitleri Gazeteler Puan Durumu
WhatsApp
Sosyal Medya
Uygulamamızı İndir
Yusuf İLGAR
e-posta: YAZARIN TÜM YAZILARI

AFYONKARAHİSAR’DA EĞİTİMİN TARİHİ MEKTEPLER -5

1328-1329/1912-1913 öğretim yılında ibtidai olarak 91 okul, 154 öğretmen, 5304 öğrenci bulunmaktadır. Belirtilen bilgiler eşit olarak dağıtılırsa, her okula bir veya iki öğretmen, 58 öğrenci, bir öğretmene ise 34 öğrenci düşmektedir.
1329-1330/1913-1914 öğretim yılında okul, öğretmen ve öğrenci sayılarındaki düşüş dikkati çekmektedir. Bu öğretim yılında 49 okul, 98 öğretmen ve 4863 öğrenci bulunmaktadır. Bu rakamlara azınlık okullarının istatistikleri dahil değildir. Belirtilen bilgilere göre, okul başına 92 öğrenci düşmekte, bir öğretmen 46 öğrenciye ders vermektedir. Rakamlar okulların sınıf, öğrenci ve öğretmen sayılarına göre değişebilir.
Okul, öğretmen ve öğrenci sayılarının düşüşü savaşların etkisiyle okulların kapanmasından, okulların birleştirilmelerinden yahut istatistikî bilgilerin eksik gönderilmesinden kaynaklanmış olabilir.
İdare-i Mahsusa-ı Vilayet Kânûnu’nun 1913 ve 1914 yıllarında uygulamaya konulmasıyla Maarif Nezâreti bütçesinde genel ve içerik olarak değişikliğe uğrayarak bütçe genel olarak düşmüştür. Genelde okulların mâli yönden idaresi vilayetlerin özel bütçelerine bırakılmıştır. Belirtilen yıllarda pek çok vilayette eğitim harcamaları belirli oranlarda pay ayrılmasına karşılık, Edirne ve Karahisar-ı Sâhib özel bütçelerinden eğitim için hiç ödenek ayrılmamıştır13. Bu durumun belirtilen vilayetlerdeki okulların maddi yönden imkânlarının kısıtlanmasına sebep olduğu ve Karahisar-ı Sâhib’de bir takım okulların maddi imkânsızlıklar sebebiyle kapandığı kanaatini vermektedir.
Önceden Karahisâr Mekatib-i İbtidâiye masrafların karşılanması için Ma‘ârif İdâresi’ne, verilen Karahisâr Ma‘den suyu kullanım hakkının, Karahisar Etfâl Hastahânesi’ne devredilmesi halinde ibtidâî mekteplerin masrafların karşılanmasında sıkıntı olacağı bildirilmiştir. Bu sebeple başka bir geliri bulunmayan ibtidâî mekteblerin kapanmak üzere olduğu bildirilerek ma‘den suyu imtiyazının Ma‘ârif İdâresi’ne verilmesi hususu Teşrîn-i sânî 325/1909 tarihinde Şûrâ-yı Devlet’e arz edilmiştir14. Bu yıllarda Afyon Eğitim Bütçesi’nin, eğitim harcamalarına yetmediği anlaşılmaktadır.

İkinci Meşrûtiyet’in son yıllarında, Karahisar-ı Sahib’deki genel, özel ve gayr-i müslim “Mekâtib-i İbtidaiye”lerdeki öğretmenlerin dağılımı şöyledir:15
Yerel İdare Öğretim yılı Genel Özel Gayr-i müslim Toplam
erkek kadın erkek kadın erkek kadın erkek kadın
Karahisar-ı Sahib livası 1328-1329/
1912-1913 84 8 40 4 12 6 136 18
öğretim yılı
Karahisar-ı Sahib livası 1329-1330/
1913-1914 74 10 13 1 87 11
öğretim yılı
İkinci Meşrûtiyet’in son yıllarında, Karahisar-ı Sahib okullarındaki öğrenci genel dağılımı şöyledir:16
Yerel İdare Öğretim yılı Mekâtib-i Mekâtib-i Toplam Mekâtib-i Mekâtib-i Toplam
ibtidaiye-i ibtidaiye-i tâliye gayr-i
genel özel (İdadi) müslim
Karahisar-ı Sahib livası 1328- 1329/
1912-1913
öğretim yılı 3831 1473 5304 172 590 6066
Karahisar-ı Sahib livası 1329-1330/
1913-1914
öğretim yılı 4.390 473 4863 146 ? 5009

KAYNAK
13 Mustafa Ergün, age., s. 171-172.
14 BOA., DH. MUİ., 35-1/32; Madensuyu imtiyazının Osmanlı Etfal Hastahanesi’den liva maarifine verilmesi hususu ile ilgili yazışmalar çeşitli tarihlerde devam etmiştir. Bk. BOA., Maarif Gelen Katalog nr. 392/9-3, 49, 23 Nisan 325, nr. 265868; 392/9-3, 95, 25 Mayıs 325; 392/9-3, 137, 25 Haziran 325; 392/9-3, 211, 6 T. evvel 325, 4 Eylül 327.
15 Maarif-i Umûmiye Nezâreti 1328-1329 Senesine Mahsus İhsaiyat Mecmuası, İstanbul 1334, s. 9; Maarif-i Umûmiye Nezâreti 1329-1330 Senesine Mahsus İhsaiyat Mecmuası, İstanbul 1337, s. 7; Ergün, age., s. 211.
16 Maarif-i Umûmiye Nezâreti 1328-1329 Senesine Mahsus İhsaiyat Mecmuası, s. 9; Maarif-i Umûmiye Nezâreti 1329-1330 Senesine Mahsus İhsaiyat Mecmuası, s. 7; Ergün, age., s. 212. (Devam Edecek)

YAZARLAR

TÜMÜ

SON HABERLER