c. ANA MEKTEPLERİ
İncelememizde Afyonkarahisar’da 1917 yılında iki ana mektebinin açıldığını tespit ediyoruz.
- Birinci Ana Mektebi: Kadınana Türbesi çevresinde 1917 yılında açılmış, Cumhuriyet döneminde kapatılan okula Tınaztepe ismi verilmiştir. Okulun hocaları kadın idi[1].
- İkinci Ana Mektebi: Mecidiye Mahallesi’nde, 1917 yılında açılmış olan okula 4-5 yaşlarındaki kız ve erkek çocukları alınırdı. Bu okulun hocaları da kadın idi. Okul Cumhuriyet döneminde kapatılmıştır[2].ç. İBTİDAİ MEKTEPLER
H.1301/M.1883 yılı salnamesinde belirtilen rakamlara göre, Afyon’da kanaatimize göre, merkez köyleri dahil olmak üzere, 72 ibtidâî mektep varken, bu sayı 1894’te 186’ya ulaşarak iki katını geçmiş. Bir yıl sonra sayının sekiz eksildiği görülmektedir. Demek ki önceden açılan bazı okullar çeşitli sebeplerden dolayı daha sonra kapatılmıştır. 1897 yılında ise okul sayısının artarak 183’e ulaştığı görülmektedir. Kaza genelinde ise 1883’te 430, 1894’te 437, 1895’te 495, 1897 yılında 516 okulda eğitim ve öğretim yapılmaktadır.
İlkokullar, 1879’da Mekâtib-i Sıbyaniye ve modern eğitim veren Mekâtib-i İbtidaiye olmak üzere ikiye ayrılmış, 1882’de sıbyan mektepleri ibtidaiye dönüştürülmüştür[3]. Bu mekteplerde de 1895 yıllarında yeni uygulamalara gidilmiş olsa gerektir ki, bu tarihte Karahisar-ı Sahib’de iki, 1897 yılında da on üç; kaza genelinde otuz dört Yeni Usul İbtidai okul açılmıştır. Sancaktaki toplam 516 mektep görülmektedir. O günün köy sayısı ile okul sayılarını karşılaştırdığımızda bazı köylerimizde henüz sıbyan yahut ibtidai mekteplerin açılmadığı anlaşılmaktadır.
Tasdiknâme
Tasdiknâme alan Efendi’nin künyesi |
Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekaleti Erkek İbtidâîsi Tasdinâmesi |
Fotoğraf Mühür |
|||||||
Adı | Mehmet Efendi | ||||||||
Doğduğu yer | Karahisar-ı Sâhib | ||||||||
Doğduğu tarih | 1324 | ||||||||
Mezhebi | İslam | ||||||||
Tabiyyeti | Türkiye Cumhuriyeti | ||||||||
Nâm-ı numara | Kazanılan numara | Talebenin | Tasdiknamenin | ||||||
Tahsil derecesi | Tavr u hareket numarası | Hususi numarası | Umumi numarası | ||||||
120
Yüz yirmidir |
120
Yüz yirmidir |
‘Aliyyü’l-‘âlâ | 10
On |
2
İki |
18
On sekiz |
||||
Hasan Hüseyin Efendi oğlu Mehmet Efendi Karahisar-ı Sahib vilayeti Merkez Numûne Erkek İbtidâî Mektebi’nde tahsilini ikmal ve bi’l-imtihan ‘aliyyü’l-‘âlâ dereceli kazanmış olduğunu mübeyyin iş bu verildi Fî 15 Muharrem sene 1343 fî 17 Ağustos sene 1340. | |||||||||
|
|||||||||
Müdür veya baş muallimin mührü veya imzası | Mektebin resmî mührü
Karahisar-ı Sahib Merkez Numûne Mektebi Müdüriyeti İmza |
Tasdik olunur
Fî 23 Ağustos sene 340 İlk Tedrisat Müfettişi |
[1] Atabek, age., s. 194.
[1] Atabek, age., s. 194.
[1] İhsanoğlu, agm, s. 305-306.