Nöbetçi Eczaneler
Medresenin günlük üç akçe (aylık otuz para) ücretle ferraşlık75 , kayyumlık76 ve sirâclık77 görevlerini; günlük iki akçe (aylık yirmi para) karşılığında bevvâblık görevini, günlük üç akçe (aylık otuz para); aylık seksen kuruş ücretle 6 Şubat 1322 tarihinde beratla görevlenen Açıkgöz-zâde Hacı Mehmet Efendi, 1312 doğumlu oğlu Hâfız Abdullah Efendi’yi terk ederek vefat etmiş, yerine Abdullah Efendi askerden gelinceye kadar Sarı Yüzbaşı-zâde İbrahim Efendi vekâleten 22 Nisan 1333 tarihinde tayin olmuştur78. Görev askerden dönen Hâfız Abdullah Efendi 12 Nisan 1336 tarihinde görevlenmiştir79.
12. Hacı Âşık-Feyziyye Medresesi
Afyonkarahisar’da Nakşibendî tarikatı şeyhlerinden Hacı Âşık (Mehmet) Efendiye intisap eden Karahisar-ı Sahib Muhassılı80 Dilâver Mehmet Paşa, 15 Şaban 1255/24 Ekim 1839 tarihli vakfiyesinde belirttiğine göre, Kâhil Mahallesi’nde bir arsa üzerine üst katı mescit ve alt katında bir mağaza, dört oda, iki tuvalet, çeşmeli avlu ihtiva eden bir hân-gâh yaptırmıştır. Hacı Âşık Efendi bu mescide imam ve hatip, hân-gâhda ders veren şeyh olarak görevlenmiştir81. Dilâver Mehmet Paşa ayrıca Çapak Köyü’nde ve Dolapönü isimli yerdeki çayırı 30 Recep 1260/16 Ağustos 1844 tarihinde Hacı Âşık Efendiye tapu ettirerek zaviyeye vakfetmiştir82.
Dilâver Paşanın Hacı Âşık Efendi için yaptırdığı Feyziyye adı verilen câmi83 ve medrese için Şâir Çizmecioğlu Osman Raşid H.1255/M.1839 yılında tamamlandığına dair şu tarihi düşürmüştür:84
Siyemmâ ‘Âşık Efendi bende’-i dergâhı kim
Kıldı pür cûd u himem erbâbı sâhib-i hân-gâh
Muhlis-i vâlâ Dilâver Paşa ra‘nâ câmi‘i
Yapdı nev-ihdâs ile ol zât-ı pâki hayr-hâh
Düşdi emmâ Râşidâ târih gâyetde latîf
Oldı Hakk’a Câmi-i Feyziye zibâ secde-gâh
Sene 1255[M.1839]
Mehmet Âşık, kendi medresesinde ölünceye kadar (öl.1848) müderrislik etmiştir; vefatından sonra talebesi Mehmet Feyzi müderrisliğe başlamıştır.
Turunçoğullarından Ali Bey, Gurre Muharrem 1271/M. 1 Eylül 1854 tarihinde, Basma 1 cilt Tefsir-i Tibyân, 1 cilt Şerh-i Dîvân-ı Hz. Ali, 1 cilt İsmail Ankaravî’nin Şerh-i Füsûs-ı Hikem’i, 1 cilt Tercüme-i Mevâhib-i Ledünniye, 1 cilt Şemâi’il-i Şerîf isimli kitapları vakfetmiştir. Bunların Hacı Âşık Efendi’nin vakfı olan kitaplara katılmasını istemiştir. Şeyhi Hacı Âşık Efendi’nin hân-gâhında okuyan talebeler için senede otuz beş vukıyye85 haşhaş yağının oda sayısına taksim edilmesini istemiştir86.
Bir dershane ve dört odalı olan medrese, müderrisi Müftü Yunus Efendi’nin 1905 yılında vefatıyla kapanmıştır87. Medrese daha sonra tekrar açılmış olmalıdır. Zira 1914 yılında medresenin bir müderrisi olup Dilaver Paşa Vakfı’ndan aylık 92 kuruş geliri vardır88. (Devamı Yarın)
KAYNAK
75 Ferrâş: Camiyi temizleyen, süpüren.
76 Kayyum: Cami hademesi, mütevelli.
77 Kandilci, kandilleri yahut mumları yakıp, örten.
78 VGMA, Vakfiye Defteri, nr. 3119, s. 38/80.
79 VGMA, Vakfiye Defteri, nr. 3119, s. 60/137.
80 AŞS, nr. 564, vr. 40b/109.
81 VGMA, Vakfiye Defteri, nr. 581/28, s. 20; AŞS, nr. 565, . 32b/90.
82 TK.KKA, TD 154, v. 1a ve1b eki olan numarasız varak; Gönçer, age., II, s. 154.
83 AŞS, nr. 582, 38a/164. Medreseye Kemikkapı Medresesi de dendiği bir makalede belirtilmektedir. Bk.: İsmail Hızal, “Bizi Aydınlatanlar”, Türkeli (Afyon), nr. 9924, (12 Mart 1993).
84 Ayşe Turan Balkan, Râşid Dîvânı (Edisyon-Kritik ve Tasavvufî Unsurlar), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon 2001, s. 110.
85 Vukiyye: Dört yüz dirhemlik bir ağırlık birimidir. 400 dirhem=1 okka=1282 gramdır. 1 dirhem yaklaşık 3 grama tekabül etmektedir.
86 VGMA, Defter, nr. 616, s. 185/90; AŞS, nr. 583, vr. 35b/130.
87 İlgar, Afyonkarahisar Müftüleri, s. 74; Atabek, age., , s. 201.
88 AŞS, nr. 669, belge no:189; Yazıcı, agm, s. 46.
