Nöbetçi Eczaneler
Osmanlı medreseleri içerisinde, Gedik Ahmet Paşa Medresesi, Çay’daki Ebül-Mücahid Medresesi gibi önemli bir yere sahiptir. XVI. yüzyıl ikinci yarısında, Gedik Ahmet Paşa Medresesi’nin elli akçelik konuma yükselmesi, buradaki eğitim seviyesinin kalitesini göstermektedir69. Bir müderrisin aylık, 1500 akçe geliri bulunmaktadır. Yukarıda da belirtildiği gibi bu gelir, subyan muallimi ve bir takım görevlilerin ücretlerinin çok üzerindedir.
Medresede değerli müderrislerin ders verdiği görülmektedir. Bilinen ilk müderrisi Abdürrahim Mısrîdir70.
Medresenin müderrisleri ve öğrenci sayısı şöyledir:71
Yıl Müderrisleri Öğr. sayısı
H. 880/M. 1475-6 Abdürrahim Mısrî ?
H. 900/M. 1484’den sonra Merhaba Çelebi ?
H. 925/M. 1519’dan önce Kara Haydar Ef. ?
H. 935/M. 1528’den önce Seyyid İbrahim Ef. ?
H. 935/M. 1528 Mevlâna Muhyiddin. ?
1529 Sinan Halife. ?
H. 940/M. 1533’den sonra Mustafa Ahteri Ef. ?
H. 945/M. 1538’den önce Manav Abdi ef. ?
H. 951/M. 1544’den önce Merhaba Muhyiddin Mehmed Çelebi ?
1566’dan önce Ubeydullah Ef. (öl.973/1565-66). ?
H. Zilkade 1097/M. Ekim 1686 Müderrisi Mehmet Efendi ?
H. 1200/M. 1785’den sonra Keskin Mehmet Ef. ve oğlu Hasan Ekmel Ef. ?
H. 1251/ Abdullah oğlu Ahmed
M. 1835 Rüşdi Karahisari ?
H. 1298/M. 1881-1882 Ders-i ‘âmm’dan Ahmet oğlu Osman Hilmi Ef. ?
H. 1317/M. 1899 Müderris Ali Osman Ef. 8
H. 1318/M. 1900 Müderris Fahreddin Ef. 54
H. 1321/M. 1903 Müderris Ali Osman Ef. 33
H. 1324/M. 1906 Hacı Bilal Efendi ?
1914 Müderris İbrahim Ef., Hacı Ziya Ef., Hacı şükrü Ef., Muîd Dersiâm Hacı Bilal Ef. 10
H. 1331/M. 1915 İsmail Şükrü (Çelikalay) (Birinci sınıf müderris) ?
1924 Hacı Hamza-zâde Ömer Ef. (son hocası). ?
Gedik Ahmet Paşa Cami ve Medresesi Vakfı’ndan günlük beş akçeyle medrese muîdi ve dört akçeyle camide ders-i‘âm olan Osman halifenin vefatıyla yerine oğlu Ahmet’in ders-i ‘âm olarak görevli olmasından dolayı onun yerine 16 Safer 1326 tarihinde Abdullah oğlu Hacı Bilal adlı kişi tayin olmuştur72.
Medreselerin genelinde görüldüğü gibi, Gedik Ahmet Paşa Medresesi’nde de müderrislerin ve öğrencilerin istifade etmeleri için bir de kitaplık kurulmuştur. H. 1065/M. 1655 yılında bir hayırsever tarafından medreseye 61 cilt kitap vakfedilmiş; aylık 60 akçe ücretle de kütüphane memuru görevlendirilmiştir73.
Günlük elli akçe karşılığında medresede müderrislik yapan Ali Osman’ın vefatıyla yerine oğlu İbrahim’in vekil olarak, reşit oluncaya kadar Abdullah oğlu Hacı Bilal yapılan imtihanda başarılı görülerek padişahın hatt-ı hümâyûnuyla 7 Recep 1330 tarihinde verilen bir beratla tayin olmuştur74. (Devamı Yarın)
KAYNAK
69 438 Numaralı Muhasebe-i Vilâyet-i Anadolu Defteri (937/1530), I, Ankara 1993, s. 173; Baltacı, age., s. 210.
70 Gönçer, age., II, s. 83.
71 AŞS, nr. 520, vr. 31a/90; nr. 610, s. 125/193; nr. 637, s. 240/291; nr. 669, belge no: 28, 189; SNMU., 1317, s. 1162-1163; Salnâme-i Nezâret-i Maârif-i Umûmiye, (SNMU)., 1318, s. 1298-1299; SNMU., 1321, s. 486; Nesimi Yazıcı, “Islâh-ı Medâris Öncesi Karahisar-ı Sahib’de Medreseler”, 3. Afyonkarahisar Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, Afyonkarahisar 22-24 Ekim 1993, Afyon 1994, s. 46; Atabek, age., s. 202; Baltacı, age., s. 210; Ali Yardım, “Gedik Ahmet Paşa Medresesi’nin Afyon Kültüründeki Yeri”, IV. Afyonkarahisar Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, 29-Afyonkarahisar 30 Eylül 1995, Afyon ty., s. 228; Sadık Albayrak, Son Devir Osmanlı Ulemâsı, I-V, İstanbul 1980, II, s. 297; Güneş, agt., s. 129-130.
72 VGMA, Vakfiye Defteri, nr. 3113, s. 41.
73 AŞS, 7/66’dan nakil Süleyman Gönçer’in yayınlanmamış sicil notları.
74 VGMA, Vakfiye Defteri, nr. 3120, s. 26.
