Nöbetçi Eczaneler
16. HACI MUSTAFA EFENDİ MEKTEBİ
Sinan Paşa Mahallesi’nde olan merhum Hacı İlyas oğlu Hacı Mustafa’nın yaptırmış olduğu mektebin ne zaman açıldığı tespit edilememiştir. Mektebin vakfı vardır. İbrahim oğlu Hüseyin Çelebi Selh Zilhicce 1107/30 Temmuz 1696 tarihinde mütevellisidir. Belirtilen tarihte vakfın Hacı İsmail oğlu İsa çelebi’de olan yirmi yedi kuruşun mahkeme kanalıyla alıverilmesini talep etmiştir48.
Mektebi yaptıran Mustafa’nın Seyidolduğuğu 1700 tarihli bir belgede anılmaktadır. Mektebin vakfından günlük bir akçe ücretle mütevellisi olan Receb’in vefat etmesiyle yerine aynı ücretle evlad-ı vakıftan Seyid Ahmet beratla Evasıt-ı Rebiü’l-âhir 1112/Aralık 1700 tarihinde tayin olmuştur49.
Mektepte sıbyan muallimi olarak ders vermekte olan Mustafa adlı kişi vefat edince yerine H. 1170/M. 1756 yılında günlük 5 akçe ücretle Hacı Ahmet Halife tayin edilmiştir50.
Günlük bir akçe ile mütevelli, üç akçe ile mektep halifesi olan Musa oğlu Ali Efendi vefat edince yerine oğlu Abdullah Efendi tayin olmuştur. Ağustos 1848 senesinde gelen padişahtan gelen yazıda vakfiyesinin ellerinde olmadığı, ancak vakfın çarşıda bir helvacı dükkânı olduğu bildirilmektedir. Belirtilen tarihten (Ramazan 1264/Ağustos 1848) 14 sene önce mektep H. 1250/M. 1835 yılında yanarak arsa haline gelmiştir. H. 1265/M. 1849 yılında hayır sahiplerinden Hacı Mehmet Ağa mektebi yeniden yaptırmak için Şer‘î Meclis’e müracaatta bulunmuştur51.
Hacı Mustafa Mektebi vakfından olmak üzere yevmiye yedi akçe ile sıbyan muallimi olan Ahmet oğlu Abdullah’ın vefat etmesiyle yerine oğlu Raşit Efendi imtihandan geçirilerek 25 cemaziye’l-ahir 1268/16 Nisan 1852 tarihinde tayin olmuştur52.
Hacı Mustafa Mektebinde günlük bir akçe ücretle sıbyan muallimliği yapan Ahmet oğlu Hafız Abdullah’ın vefatıyla yerine H. Şevval 1268/ M. Ağustos 1852 tarihinde Osmanoğlu Seyid Hacı Halil Efendi tayin olmuştur53.
1857 yılında ölen Hacı Ali oğlu Mahallesi’nden Ebu Bekir oğlu Halil Efendi mektepte muallim olarak görev yapmıştır54.
26 Şevval 1289/27 Aralık 1872 tarihinde günlük yedi akçe ücretle sıbyan muallimi olan Hacı Halil Efendi oğlu Osman Nuri Efendi’nin vefatıyla yerine Dinarlı Medresesi’nde okuyan kardeşi Hacı Süleyman’ın görevlenmesi 20 Muharrem 1327/11 Şubat 1909 tarihinde devlet merkezine arz edilmiştir55.
17. Hacı Hanife Hatun Mektebi
Hacı Hanife HatunMektebi, Hacı İsmail Mahallesi’nde Otpazarı Camii civarında Derviş Mehmet Ağa kızı Seyyide Hacı Hanife Hatun tarafından H. 1233/M. 1818 yılından kısa bir süre önce açılmıştır. Mektepte kimler muallim olark çalışmıştır, öğrenci durumu nasıldır. Bu husulartepit edilememiştir.
Hanife Hatun, yaptırmış olduğu bu mektebe, üç mağaza vakfetmiş, iki mağazanın gelirinin sıbyan muallimine verilmesini, buna karşılık olarak mualliminin Ramazan’da Teravih namazı kıldırmasını ve her sabah Yâsinsûresiniokumasını, Ramazan’da da hatim edilmesini talep etmiştir. Diğer mağazanın gelirinin ise mektebin bakım ve tamirinde kullanılmasını istemiştir. Ayrıca mektebin yanındaki çeşmeye de iki dükkân vakfederek, gelirlerinin bu çeşmenin bakım ve tamirinde kullanılmasını şart koşmuştur. Hacı Hanife Hatun, bu mektepten başkamedreseler bölümde verdiğimiz medrese ve ilgili vakfiyesini 5 Zilhicce 1233/6 Ekim 1818 tarihinde mahkemede tescil ettirmiştir56.
18. Hacı Nuh Mahallesi Mektebi
Hacı Nuh Mahallesi’nde olan mektebin ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı tespit edilememiştir. Salih Dehşeti’nin babası Mehmet Efendi 1805 yılında mektepte muallim olarak çalışmıştır57.
19. Hacı Ömer Mektebi
Hacı Ömer tarafından 1696 yılından önce yapılmış olmalıdır. İbrahim oğlu Hulusi Efendi (öl.1696) bu mektepte muallim olarak çalışmıştır58.
KAYNAK
48 AŞS,nr. 524, vr. 44b/187.
49 AŞS, nr. 526, vr. 38b/184.
50 Bakı, “Afyon’da Eski Zamanlarda Yaşayış”, Taşpınar (Afyon), Şubat 1942, sayı: 87, s. 59; “Tarihte Afyon”, İnkılâp (Afyon), nr. 366, (22.12.1961); Atabek, age., s. 180.
51 BOA., CevdetMaarif, nr. 5669.
52 AŞS, nr. 580, vr. 45b/184.
53 AŞS, nr. 580, vr. 51b/222.
54 Gönçer, age., II, s. 73.
55 AŞS,nr. 640, s. 49/84.
56 VGMA, Vakfiye Defteri, nr. 581/2, s. 313, belge nr.316; Vakfiye Defteri, nr. 2229, s. 57/34.
57 Gönçer, age., II, s. 79.
58 Gönçer, age., II, s. 78.
