AFYONKARAHİSAR VE ÇEVRESİNDE PROTESTAN MİSYONERLİK FAALİYETLERİ (1820-1922) – 10

(Dünden Devamı)
İzmir’de Bulunan Bay Bartlett iç bölgelerde bulunan yerleşim alanlarına 1Aralık’ta başlayan ve yirmi altı gün süren bir seyahat düzenlediğini, bu alanları bir türlü istedikleri gibi işgal edemediklerini ve Afyonkarahisar’da birkaç kişinin kendilerine katıldıklarını, bunların yakınlarından tepki gördüklerini belirtmiştir. Gregoryen Ermenilerin bir araya gelip, hükümete dilekçe vererek Amerikalıların her türden okul açma taleplerinin engellenmesini istediklerini bildirmiştir. Rapor da:
 “Gidiş ve dönüşte yaklaşık 600 mil yolculuk ettim. Güzergâh üzerinde birkaç önemli kasaba ve şehir var. Ancak seyahatimde sadece iki istasyonu ziyaret ettim. Güzergâhta, müjdeye şiddetle ihtiyaç duyan ve umutlu emek alanları olacak birkaç önemli kasaba ve şehir var, ancak onları işgal edemiyoruz.
Aslında biz sadece bu geniş alanı geliştirmeye başladık ve anavatandaki kiliseler bir avans emri verinceye kadar işi uzatma ümidi görmüyoruz. Ancak gerekli fonları tedarik edeceğiz. Afyonkarahisar’da, kiliseye beş yeni üye daha katıldı. Bir tanesi muhtemelen yetmiş yaşında, kardeşlerden birinin annesiydi. Birkaç yıl boyunca aile dostlarından çok eziyet gördüler. İkisi kız kardeştiler. Her ikisi de Protestan ibadetine devam etmekte kararlı olduklarından kocaları tarafından şiddet gördüklerini ve çoğu kez dövüldüklerini söylediler. Bir başkası da bu kız kardeşlerden birinin oğlu olan genç bir adamdı. Protestanlardan uzak durmak için yemin etmedikçe asla geri dönemeyeceğine karar verilerek toplumdan dışlandı. Beşincisi, hizmette ölen eski bir vaizin oğlu olan genç bir adamdır. On beş yıl içinde, bunların hepsinin İsa Mesih’e bağlı olarak umutlarını ve hatta sıkıntı içinde, mesleklerini onurlandıracaklarını umuyoruz.
Bu şehrin Gregoryen Ermenileri tarafından gerçeğe karşı gösterilen engellemeler biraz dikkat çekicidir. Temel amaç, kendilerini küçük mümin gruplarıyla tanımlama eğiliminde olan herkesi korkutmak gibi gözüküyor. Muhalefet biçimi zaman zaman değişir. Bir zamanlar, birlikte aylar boyunca, ibadetlerin yapıldığı ev, vaiz ve diğer kardeşler neredeyse her gece ve gündüz sokakta taşlanmıştı. Bu çoğunlukla erkekler tarafından yapıldı. Diğer zamanlarda, insanlar hizmete girerken izlenirler ve kendilerine bu tür tepkilerin gösterilmeye devam edeceği uyarısında bulunurlar. Daha sonra kardeşlerin vergileri çok artar ve bunun Protestanlığı seçtikleri için olduğu, ancak eski kiliseye geri dönerlerse mükellefiyetlerinin kaldırılacağı söylenirdi.
En yoksullardan yaşlı bir adam olan kardeşin, 500 kuruş vergi ödemesi gerekiyor; bu tutarın çoğunu ödediğini söylediği halde,  makbuzlarını ibraz edemediği için oğlu çalıştığı bir kasabada tutuklandı, şehre getirildi ve hapsedildi. Geçen kış, hükümetten bir okul için izin belgesi almak amacıyla yoğun bir çaba gösterdiğimiz sırada önde gelen Gregoryen Ermeniler mecliste bir araya geldiler ve Amerikalıların her türden bir okul açma çabalarının engellenmesini isteyen bir dilekçe verdiler. Hepsi boşuna idi. Bu kandırılmış insanlar İncil’e o kadar çok ihtiyaç duyuyorlar ki, yine de almak istemiyorlar ve onu almak isteyenlere engel olmaya çalışıyorlar. Onları kendi hallerine bırakmamalıyız. İyilik tohumu ekmeye devam etmeliyiz. Burada birkaç zengin Ermeni şehre hâkim olduğundan, korkularından bizden uzakta duran birçok arkadaşımız var. Fakat bizim cesaretimiz kırılmadı. Çünkü onlar bizimle birlikte olanların, onlarla birlikte olanlardan daha fazla olduğunu söylüyorlar. Burada ibadet için kalıcı bir yere ihtiyacımız var. Ben sık sık bu acil ihtiyaçtan bahsettim. Burada belki de sadece üç ya da dört Yunan ailesi ile 6.000 Ermeni var. Protestan çalışma merkezi olacak bir emlak güvence altına alarak kalıcı bir meslek edinirsek, sık sık yer değiştirme sıkıntısı olmadan yakında kendilerini takip eden kişilerle iyi bir sayıyı elde edebileceğimize inanmamız için iyi nedenlerimiz var”28
“Okul açma ile ilgili düzenlemelerde öngörülen tüm koşulları yerine getirdiğimiz halde Karahisar’ da hala bir okul açamıyoruz, elimizden gelen her türlü girişim reddedildi. Bir misyoner birkaç ay orada bulunabilirse, okulun güvence altına alınabileceğini ummalıdır”29
 (Devamı Yarın)

KAYNAKÇA:
28TheMissionaryHerald,Vol.XCI,February, 1895,No.II,Page  61
29TheMissionaryHerald,Vol.XCI,February, 1895,No.II,Page  62