Afyonkarahisar'da Evlenme Gelenekleri

Bu farklılıklar düğünlerde söylenen türkülerle yansıtılır. Örneğin, Afyonkarahisar çevresinin “Kına Türküsü” sözleri ve bestesi bakımından özgündür ve düğünlerde kız ve oğlan evinin duygu durumunu anlatır.

DÜĞÜN ÖNCESİ AŞAMALAR

Evlenme törenleri bir dizi aşamadan oluşur:
Dünür Gezme (Görücülük): İlk olarak, görücülerle kız ve oğlan aileleri tanışır.

Söz Kesme: Anlaşma sağlandığında kahve içilerek söz kesilir.

Nişan: Bu aşamada “yavuklu olma” ilan edilir ve nişan hediyeleri tepsi ile karşılıklı gönderilir. Ayrıca, “sini ardı” denilen yemek ziyafeti yapılır. Kandil günlerinde karşılıklı kına ve helva gönderme,

Hıdırellez zamanı kuzu kesilen yemekli kır gezmesi gibi etkinlikler düzenlenir.
Esvap Kesme: Düğün haftası öncesinde gelin, oğlan evi tarafından mağazaya götürülerek düğün için kıyafetleri alınır.

Her iki aile, düğün ve nikah tarihini belirledikten sonra davetli listesi oluşturur. Düğüne davet için “okuyucu” adı verilen davetçiler görevlendirilir veya davetiyeler gönderilir.

DÜĞÜN HAFTASI

Afyonkarahisar’da düğün genellikle üç gün sürer. Çarşamba günü oğlan evinde yemek davetleri başlar, akşam ise gençler için yemek düzenlenir. Oğlan evi kalabalık bir kadın grubu ile kız evine gider ve burada “Saç Kesme” töresi gerçekleştirilir. Kaynana, geline ziynet eşyaları takarak bu töreni tamamlar. Saç kesme töreninden sonra “Kına Gecesi” yapılır.

Oğlan Evinde Kına Gecesi: Sağdıç, misafirleri karşılar ve gelenleri ağırlar. Gece ilerledikçe, damadın sağ eline kına yakılır ve hep birlikte Kına Türküsü söylenir. Damat, babası ve büyüklerin ellerini öper.
Kız Evinde Kına Gecesi: Kız evinde de kına yakılır ve gelin arkadaşlarıyla birlikte def eşliğinde eğlenir. Kına gecesine özgü türküler söylenirken, konuklara çeşitli yiyecekler ikram edilir.
Kına gecesinde söylenen türkülerin sözleri şöyledir:

Oğlan evi pek havasta,

Kız anası kara yasda.

Yarenim kınan kutlu olsun,

Orda dirliğin tatlı olsun.

GELİN ALMA

Perşembe sabahı oğlan evinden gönderilen kamyona kızın çeyizi yüklenir. Çeyizde yatak odası takımları, halılar, mutfak eşyaları bulunur. Gelin odası hazırlanır. Gelin, oğlan evi tarafından alınır ve babasının duvağını örtmesiyle birlikte uğurlanır. Oğlan evine vardıklarında kayınpeder, gelini arabadan indirir ve el öpme merasimi yapılır.

CUMA GÜNÜ

Cuma günü kadın misafirler gelin görmeye gelir. Kız evi hüzünlü, oğlan evi ise neşelidir. Gün boyunca çeşitli eğlenceler düzenlenir.

EL ÖPME DAVETİ VE ÇEYİZ İNDİRME

Pazar günü kız evi, oğlan evine baklava gönderir ve aileyi yemek davetine çağırır. Pazartesi günü el öpme daveti düzenlenir ve yemek sonrasında kız evi tarafından alınan hediyeler dağıtılır. Son olarak, düğünün tamamlanması için çeyizlerin indirildiği davet düzenlenir.

Bu gelenekler, Afyonkarahisar’da düğünlerin toplumsal ve kültürel açıdan ne kadar zengin olduğunu yansıtır.