Afyonkarahisar'da Bulunan Antik Kentimizi Biliyor Musunuz?
Afyonkarahisar, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve zengin bir kültürel mirasa sahip bir şehir olarak dikkat çekiyor. Şehirdeki en önemli tarihi alanlardan biri ise, çoğu Afyonlu'nun bile pek fazla bilmediği Amorium Antik Kenti'dir.
AMORİUM’UN TARİHÎ ÖNEMİ
Amorium (Hisar), yaklaşık olarak M.Ö. 2000’li yıllardan itibaren Hitit, Phryg, Yunan, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde sürekli olarak yerleşim görmüş bir antik kenttir. Şehir, Afyonkarahisar’ın Emirdağ ilçesine bağlı Hisar köyü yakınlarında yer almakta olup, çok sayıda farklı medeniyetin izlerini taşır. Amorium, Roma Senatosu tarafından bölgesinde kendi parasını basma izni verilen ilk şehirlerden biridir ve bu, şehrin Roma dönemindeki stratejik önemini gösterir.
BİZANS DÖNEMİ VE ASKERİ ROLÜ
Amorium, Bizans döneminde önemli bir askeri merkez haline gelmiştir. 838 yılında Harun Reşid’in oğlu Mutasım tarafından kuşatılan kent, Bizans'ın Karanlık Çağı’nda, İslam ordularına karşı korunmasında güçlü bir kale olarak görev yapmıştır. Ayrıca, Amorium, Bizans İmparatorları II. Mihail, Theofilos ve III. Mihail’in doğum yeri olarak da bilinir.
AMORİUM KAZILARI VE SON GELİŞMELER
Amorium’daki ilk arkeolojik çalışmalar 1987 yılında Prof. Dr. R. Martin Harrison tarafından başlatılmıştır. Sonraki yıllarda, çeşitli arkeologlar tarafından yürütülen kazılar, şehirdeki farklı döneme ait önemli yapıları ve buluntuları gün yüzüne çıkarmıştır. 2013 yılından itibaren kazıların, Kültür ve Turizm Bakanlığı onayıyla ve Anadolu Üniversitesi'nin bilimsel danışmanlığında devam ettiği belirtilmiştir. Kazılarda, Aşağı ve Yukarı Şehir’deki kiliseler, hamamlar, konutlar ve çeşitli atölyeler gibi yapılar gün yüzüne çıkarılmıştır.
SELÇUKLULAR VE OSMANLI DÖNEMİ İZLERİ
Amorium’un tarihindeki bir diğer önemli dönüm noktası, 1116 yılında Selçuklular’ın kenti ele geçirmesidir. Kent, Osmanlı İmparatorluğu döneminde de çeşitli yerleşimlere ev sahipliği yapmış ve 16. ile 18. yüzyıllarda Osmanlı yerleşim izleri kazılarda ortaya çıkmıştır.
AMORİUM'UN GÜNÜMÜZDEKİ DURUMU VE KORUMA ÇALIŞMALARI
Amorium Antik Kenti’nde yapılan kazılar, sadece tarihsel değil, aynı zamanda koruma ve sergileme açısından da büyük önem taşımaktadır. Kentte, arkeolojik alan yönetimi oluşturulmakta ve 3 boyutlu video tasarımları ile tarihi alanlar canlandırılmaktadır. Ayrıca, VR gözlük teknolojisi ile ziyaretçilere şehrin geçmişi daha interaktif bir şekilde sunulmaktadır.
AMORİUM'UN TARİHÎ KİŞİLİKLERLE İLİŞKİSİ
Amorium, aynı zamanda birçok ünlü tarihi kişilikle de özdeşleşmiştir. Edebiyat tarihinin önemli isimlerinden Ezop, Amorium’da yaşamıştır. Ayrıca, İslam tarihinin önemli şahsiyetlerinden Selman-ı Farisi de Amorium’da eğitim görmüş ve ardından İslamiyet'in doğuşunu araştırmak üzere Hz. Muhammed’in yanına gitmiştir. Battal Gazi'nin şehit olduğu savaşın da Amorium kuşatması olduğuna inanılmaktadır.
