Afyon'un Simgesi Kadınanalar Kimdir?
Afyonkarahisar, sadece tarihi ve kültürel mirasıyla değil, aynı zamanda halk arasında sıkça anılan 'Kadınanalar' efsanesiyle de bilinir. Kadınanalar, kente kazandırdıkları sağlık ve yaşam kalitesini artıran hizmetleriyle halkın gönlünde taht kurmuş üç kadındır. Afyon'un simgesi haline gelen Kadınanalar, aynı zamanda Afyonkarahisar'ın suyuna da hayat veren kahraman figürlerdir. Peki, bu kadınanalar kimdir ve Afyon'a nasıl bu kadar önemli bir miras bırakmışlardır?
KADINANA NEDİR?
Afyonkarahisar’da yaşayan halk, güzel, çalışkan, becerikli ve güler yüzlü kadınlara “kadın” der. Bir kadının "Pek Kadın" olarak nitelendirilmesi, onun dört dörtlük olduğunu ve halkın gönlünde taht kurduğunu ifade eder. Kadınanalar da, Afyonkarahisar halkına ve şehrine yaptıkları hayırlı hizmetlerle bu ismi kazanmışlardır.
KADINANALAR’IN KÖKENİ SULTAN ALAEDDİN KEYKUBAD’IN KIZLARI
Tarihi kayıtlara göre, Kadınanalar, Moğolların zulmünden kaçan Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad bin Feramuz’un kızlarıdır. Sultan Alaeddin Keykubad, Moğollar tarafından öldürülmüş ve kızları Melek Peyker, Naime Gevher ve Asiye, bu tehlikeden kurtulabilmek için Konya’dan Afyonkarahisar’a sığınmışlardır. Yanlarında sadık adamları Ömer Ağa da onlara eşlik etmiştir.
Afyonkarahisar’a yerleştikten sonra, Kadınanalar, halkla kaynaşarak kısa sürede kendilerini sevdirmişler ve burada halk için büyük hayırlı işlere imza atmışlardır. Birçok yardımla birlikte, bu üç kardeşin en çok dikkat çeken hizmeti ise, şehre getirdikleri sağlıklı ve bol içme suyu olmuştur.
KADINANALAR’IN EN BÜYÜK HİZMETİ
O dönemde Afyonkarahisar halkı büyük bir su sıkıntısı yaşamaktadır. Şehirdeki halk, genellikle kuyu suyunu içmekte ve Kışlacık köyü yakınlarından getirilen su da yetersiz olduğu gibi sağlıksızdır. Kadınanalar, halkın su sorununu derinden hissederler. Bir gün, Kışlacık köyü yakınlarındaki Şirin Pınar mevkiinde geçirdikleri süre zarfında, suyun kaynağını keşfederler. Ancak bu su, açık kanallardan şehre taşındığı için kirlenmekte ve büyük oranda israf olmaktadır.
Kadınanalar, bu sorunu çözmek için harekete geçerler. Melek Peyker, kardeşlerine, “Bu dünya geçicidir, yapabileceğimiz iyiliklerle adımızı tarihe kazandıralım” der ve diğer kardeşler de aynı fikirde olduklarını belirterek hemen harekete geçerler. Ertesi gün, su kaynağının sahibini araştırmaya başlarlar ve suyun sahibi olan bir Ermeni ile pazarlığa otururlar. Ermeni, suyu satmakta ısrarcı değildir, ancak Kadınanalar, bu suyu almak için onunla uzun süre pazarlık ederler.
BİR ÇÖMLEK ALTINLA SONSUZ SU
Kadınanalar’ın suyu satın alma hikayesi, tarih boyunca anlatılacak kadar ilginçtir. Melek Peyker, Ermeni ile yaptığı pazarlıkta bir çömlek altın karşılığında bir çömlek su alacağına dair söz verir. Ancak, pazarlık sırasında Melek Peyker, çömleğin dibine tekme atarak, "Bir çömlek su alacağım" yerine, "Bir çömlek suyun sonsuza kadar Karahisarlıların olacaktır" mesajını verir. Ermeni, çömleğin dibinin açıldığını ve suyun kaybolduğunu fark ettiğinde, bu yoldan dönemez, çünkü verdiği söz vardır.
Kadınanalar, bu pazarlıkla şehre sonsuza kadar akacak olan suyu elde ederler. İki yıl süren hummalı bir çalışma sonrasında, bu suyu kapalı kanallar içinde şehre getirirler. Ayrıca, Hıdırlık’ta bir depo yaptırarak suyu burada depolar ve buradan şehre dağıtırlar. Kadınanalar sayesinde, Afyonkarahisar halkı sağlıklı, bol ve temiz içme suyuna kavuşur.
KADINANALAR’IN MİRASI
Kadınanalar’ın halk için yaptıkları büyük hizmetler nedeniyle, şehre ve halkına kazandırdıkları suya "Kadınana Suyu" adı verilmiştir. Bu su, bugüne kadar halk tarafından sağlıklı ve beğenilerek içilmektedir. Kadınanalar’ın türbeleri de Afyonkarahisar’da bulunmaktadır. Melek Peyker ve Naime Gevher’in türbeleri, Mevlevi Camii yakınlarındayken, Asiye Sultan Kadınana'nın türbesi ise Asiye Sultan İlkokulu’nun yanındadır.
Afyonkarahisar halkı, Kadınanalar’a duyduğu minnettarlığı her zaman hatırlayarak onları rahmetle anar. Hem şehre kazandırdıkları su hem de halk için yaptıkları diğer hayır hizmetleriyle Kadınanalar, Afyonkarahisar’ın tarihinin unutulmaz kahramanları olarak hafızalarda kalmaktadır. Bugün hala, Kadınana Suyu içmek, Afyonkarahisar’da bir gelenek haline gelmiştir.
