Afyon son 10 yılda göz ardı edilmeyecek yatırım aldı

Yaklaşık 6 ay önce Afyonkarahisar Valiliğine atanan, Vali Mustafa Tutulmaz ile görevi, özel yaşamı ve Afyonkarahisar hakkındaki görüşleri, Afyonkarahisar Belediyesi tarafından yayınlanan Beldemiz Dergisi’nde okuyucularla buluştu.
AFYONKARAHİSAR
OLDUKÇA ŞANSLI
– Afyonkarahisar bir termal kenti. Sizce mevcut termal oteller “sayı ve nitelik” olarak yeterli mi? Termal otel sahipleri ya da yöneticilerinin size aktardığı sorun ve talepler genel olarak nelerdir?
Sağlık turizmi yönünden oldukça şanslı olan ilimizde 4 tane termal merkez bulunmakta olup, bunların tümü Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Turizm Merkezi” olarak ilan edilmiştir. Bu alanların turizm merkezi ilan edilmesi ile birlikte, il içerisinden ve il dışından bölgeye olan yatırımlar artmış ve termal turizm ile birlikte kültürel turizm planlamaları da yapılmaya başlanmıştır. İlimizde termal turizmin gelişiminde dikkat çeken önemli unsurlardan biri de termal konaklama tesislerin niteliğidir. Ömer Kaplıcası, Sandıklı-Hüdai Kaplıcası, Bolvadin-Heybeli ve Gazlıgöl Kaplıcası yıl boyu hizmet vermekle birlikte kış döneminde özellikle okulların dönem tatiline girdiği Ocak ve Şubat aylarında oldukça yoğun olmaktadır.
2000’li yılların başlarında termal tesislerin büyük çoğunluğu yerel düzeyde hizmet veren, yeme-içme, eğlenme ve alışveriş gibi hizmetlerden yoksun işletmelerden oluşuyordu. Son yıllarda ardı ardına yapılan yatırımlarla günümüzde Ömer Kaplıcası yakınında ulusal ve uluslararası düzeyde bilinen 6 adet 5 yıldızlı termal otelimiz bulunmaktadır. Yine Sandıklı-Hüdai Kaplıcasında da Bakanlığımızdan turizm işletme belgeli 3 adet 5 yıldızlı otelimiz mevcuttur. Ömer-Gecek Termal Turizm Merkezi’ndeki oteller, Afyonkarahisar ilindeki toplam yatak kapasitesinin %35’ini kapsar duruma gelmiştir. Bu otellerin neredeyse tamamı ulusal ve uluslararası düzeyde isim yapmış ve yıl boyu belirli bir doluluk oranının altına inmeyen oteller konumuna gelmiştir. Söz konusu oteller, sadece termal turizm değil, aynı zamanda kongre, sempozyum ve toplantıların düzenlendiği önemli merkezler haline gelmişlerdir. Bu durum, Afyonkarahisar’daki termal turizmin tanıtımına ve doğal olarak gelişimine büyük katkı sağlamıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığından turizm yatırım belgesi alan ve gelecek dönemlerde inşa edilecek otellerin büyük bölümü de bu termal saha üzerindedir.
Sandıklı-Hüdai Kaplıcası; Antalya’yı İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlere bağlayan karayolunun üzerindedir. Hem bu özelliği hem de çamur banyolarının varlığı kaplıcanın son yıllarda hızlı gelişimine katkı sağlamıştır. Hüdai Kaplıcasında çok sayıda özel işletme belgeli tesis de bulunmaktadır. Butik Otel-Ev işletmesi özelliğine sahip olan bu tesislerde termal sular bulunmaktadır. Bu durum Hüdai Kaplıcasında konaklama açısından çok sayıda alternatifin bulunmasına neden olmuştur.
Gazlıgöl Kaplıcasında ilimizdeki diğer kaplıcalardan farklı olarak devre mülk-devre tatil şeklindeki işletmeler son yıllarda oldukça artmıştır. Siteler şeklinde çok sayıda ikincil konutun bulunduğu Gazlıgöl Kaplıcasında yeni kurulan siteler, kendi kaynak sularını kendileri çıkarmaktadır. Bunun yanı sıra Gazlıgöl Kaplıcasında çok sayıda apart otel de yapılmıştır. Yani 10 yıl içerisinde yaklaşık 4 kat artış yaşanmıştır. Söz konusu artışta en büyük pay, devre mülk işletmelerine aittir. Kaplıcadaki devre mülk sahiplerinin yaklaşık %70’i Afyonkarahisar ili dışındandır. Bu da kaplıcanın yurt çapında iyi tanıtıldığı ve pazarlandığını göstermektedir. Gazlıgöl Kaplıcasında Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama tesisi mevcut değildir.
Bolvadin-Heybeli Kaplıcaları da son yıllarda değişim göstermekle birlikte diğer termal sahalarla karşılaştırıldığında değişim ve gelişim daha yavaştır.
TURİZM YATIRIMLARI ARTARAK
DEVAM EDİYOR
Kültür ve Turizm Bakanlığımız ilimizde bulunan 4 bölgeyi turizm merkezi ilan ederek, arazi tahsisi ve vergi indirimi konusunda destekleyerek, turizm yatırımlarını artırmıştır ve artmaya devam etmektedir.
Yüzyıllardır şifa kaynağı olan termal sularımız son yıllarda yapılan büyük yatırımlarla hem konaklama ve tatil, hem de sağlık açısından oldukça büyük tesislere kavuşmuştur. Afyonkarahisar’da son 10 yılda göz ardı edilemeyecek bir yatırım almıştır. Şu an için ilimizde 9 adet 5 yıldızlı otel bulunmakta ve yapımı devam eden otellerle bu sayı daha da aratacaktır.
EK UÇAK SEFERLERİ KONULMALI
Termal otel sahipleri ya da yöneticilerinin aktardığı sorun ve talepler genel olarak şunlardır:
*Zafer Havalimanı’ndaki uçak seferlerinin otellerde konaklayan misafirlerin giriş ve çıkış saatleri göz önünde bulundurularak uygun saatlere çekilmesi veya ek sefer konulması,
*Afyonkarahisar’ın yerli turist için destinasyon olduğu ancak yabancı turist çekme konusunda, ilimize Zafer Havalimanı’ndan uluslararası charter ek uçak seferleri konulması veya sefer saatlerinde değişiklik yapılması gerekliliği,
*Termal otellerde nitelikli personel çalıştırılması, mevcut çalışanların da hizmet içi eğitim almasının işin kalitesi ve verimliliği açısından faydalı olacağı,
*Afyon’da Valilik, Belediye, Ticaret Odaları, Turizm birliklerinin bulunduğu bir birlik oluşturulması ve tanıtım olayının profesyonel ellerle yapılması gerekliliği,
TERMAL SU BİRLİĞİ KURULDU
– Örneğin termal otellerin, özellikle yabancı dil bilen kalifiye eleman sıkıntısı çektiği yönünde zaman zaman haberler yapılıyor. Bu konunun çözümü için bir çalışmanız olacak mı?
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından Afyonkarahisar Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü koordinasyonunda ilimizde faaliyet gösteren konaklama ve yeme-içme işletmelerinde çalışan personele yönelik olarak Mayıs, Haziran, Eylül 2017 dönemlerinde düzenlenen “İşbaşı Eğitim Kursları” ile “Kişisel Gelişim Semineri” tamamlanmış bulunmaktadır. Söz konusu eğitimlerde ön büro, kat hizmetleri, yiyecek ve içecek servisi, yiyecek üretimi, yöneticileri eğitici olarak yetiştirme kursu 971 sektör çalışanına eğitim ve belgelendirme hizmeti sunulmuştur.
Konaklama tesislerinde yabancı dil bilen personelin sayısını yükseltmek için Afyon Kocatepe Üniversitesi ile Kültür ve Turizm Müdürlüğü işbirliği içerisinde kurslar düzenlenmesi için çalışma yapılmaktadır.
– 2014 yılında dönemin Valisi İrfan Balkanlıoğlu’nun girişimleriyle termal suyun ekonomik kullanılması amacıyla Termal Su Birliği kurulmuştu, bu birliğin şu anki çalışmalarıyla ilgili bilgi verebilir misiniz? Afyonkarahisar’ın termal su rezervleri ne durumda?
Ülkemizde ilk defa Ömer-Gecek ve Yaylabağı-Gazlıgöl havzasında termal su birliği kurulmuştur. Ömer-Gecek Havzası tek elden su dağıtımı projesinden önce her otel ve tesis yaklaşık 30’un üzerinde kuyu çalıştırıp, yaklaşık 1000 -1200 ton/saat su kullanırken şuan 400-600 ton/saat su kullanımı ile bütün termal tesislerimize çok uygun fiyata jeotermal su sağlanmaktadır. Bunun % 95 reenjekte edilerek havza korunmakta ve sürdürülebilirliği sağlanmaktadır. Yaklaşık 7.000 yatak kapasitesine sahip termal otellerin jeotermal ısıtma ve kullanım suyu sağlanmaktadır.
Aynı sistem; tek elden su dağıtımı Gazlıgöl-Yaylabağı Havzası’nda uygulanmaya 2013 yılından itibaren başlanmıştır. Havzada, tesislerin yaklaşık %75‘i bu jeotermal birliğe üye olmuşlardır. Bölgede 52’ye yakın kuyu çalışırken şuan 6 kuyu ile bütün tesislerin ihtiyacı karşılanmakta ve çekilen suyun %50’si reenjekte edilmektedir.
Şehrimiz Ömer-Gecek Havzası’nda şuan yaklaşık 1800-2000 ton jeotermal su çekilmekte ve bunun sonucunda 24.900 KE bölgesel ısıtma, 300 dönüm sera, 7000 yatak kapasitesine sahip otellerin su ihtiyacı karşılanmaktadır. Atık enerjiden 3.2MWh elektrik üretimi yapılmaktadır. Bu havzada 8 gözlem kuyusu ile kuyu seviye ve sıcaklıkları kontrol edilmektedir. Havzada 1.950 ton/saat su reenjekte edildiği için havza soğumasına karşı dikkatli olunmalı ve bu havza en az 3 yıl gözlemlenerek buna göre yeni yatırımlar yapılmalıdır.
GazlıgölYaylabağı Havzası’nda termal birlik kurulana kadar, jeotermal kaynak hoyratça kullanıldığı için kuyu seviyeleri hızla düşmüştür. Şuanda kuyular 100-150 m seviyelerde çalışmaktadır. Mevcut tesislerin ihtiyaçları karşılanmadan yeni yatırımlar havzaya zarar verecektir. Bu havzada devre mülk sistemi rehabilite edilmeli ve jeotermal kaynağın tasarruflu kullanılması sağlanmalıdır. Şuan Gazlıgöl’de 7.500 yatak, Yaylabağı’nda 11.000 civarında yatak sayısı olan tesislere güvenle su sağlanmaktadır. Fakat yeni yatırımlar için dikkatli davranmamız gerekmektedir.
YATIRIMCIYA YARDIMCI OLUYORUZ
–Şu anda ilimizde kaç tane jeotermal sera var? Mevcut sayının arttırılması için girişimleriniz var mı? Seracılığa bakış açınız nedir?
İlimizde şuan 22 tane jeotermal seramız bulunmaktadır. 884.000 metrekare jeotermal seranın 33. 000 metrekaresi topraklı, 873.000 metrekaresinde topraksız tarım yapılmaktadır. Topraklı seraların 22.000 metrekaresinde meyve fidanı yetiştirilmektedir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı olarak sıfırdan kurulacak jeotermal teknolojik seralara 2.000.000 liranın yarısı, mevcut ısıtmasız seraların jeotermal ısıtmaya çevrilmesi halinde 1.500.000 liranın yarısı hibe olarak verilmektedir. Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünce verilecek olan bu desteklemeler için eğitim çalışmaları ve bilgilendirmeler yapılmaktadır. Ayrıca mevcut seralara bombus (60 TL/da), iyi tarım (150 TL/da), biyolojik ve biyoteknik mücadele yapan seralara (460 TL/da) desteklemeler verilmektedir.
Yatırımcılara arazi konusunda İl Müdürlüğü olarak Mera tahsis amacı değişikliğinde yardımcı olunmaktadır.
İlimizdeki jeotermal teknolojik seraların yapılan ve yapılacak olan yeni seralarla alanı 1.000.000 metrekareyi çok yakın zamanda geçeceği tahmin edilmektedir. İlimizdeki teknolojik jeotermal seralardan metrekareden 55-60 kg domates alınmaktadır. Antalya’da metrekareden alınan domates 30-35 kg/da‘dır. Bundan dolayı Antalya ve diğer illerde seracılık yapan birçok üretici ve firmalar ilimizde jeotermal sera yapmak için sıcak suyun olduğu bölgelerden arazi almak için çalışmalara başlamışlardır.
ÇALIŞMALAR PLANLANDI,
UYGULAMAYA KONULDU
–  Frig Vadisi’nin tanıtımına yönelik ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?
2010 yılında Birliğimiz kurulduğunda daha önceden Kültür ve Turizm Bakanlığının bölgemiz hakkındaki kararları ve yerel aktörlerin düşünceleri ile Frig Vadileri için bir imaj düşünülmüştür. Belirlenen Frig Vadileri Destinasyonu imajı doğrultusunda çalışmalar planlanmış ve uygulamaya konulmuştur.
2023 Türkiye Turizm stratejisinde dokuz tematik turizm gelişim bölgesi belirlenmiştir. Bunlardan bir tanesi;
I. FRİGYA Kültür ve Termal Turizm Gelişim Bölgesi: Eskişehir, Afyon, Kütahya ve Uşak illerini kapsayan bölgede kültür, tabiat ve termal turizme dayalı olarak turizmin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
Frig Vadilerinin bir destinasyon olarak imajını oluşturma çalışmalarında bölgenin
1. Çekiciliği
2. Ulaşılabilirliği
3. Tesisleri
4. Paket Turları
5. Etkinlikleri
6. Destekleyici faaliyetlerine kadar belirli bir metodoloji ile faaliyetler yürütülmüştür.
FRİG YOLU ÇALIŞMASI
Ülkemizdeki tematik kültür yollarından biri olan Frig Yolu, yaklaşık 3000 yıl önce, günümüzde Ankara, Afyonkarahisar, Eskişehir ve Kütahya il sınırlarının kapsadığı bölgede parlak bir medeniyet kurmuş olan Friglerin izlerini sürer. Frig Yolu, gönüllü bir ekip tarafından Birliğimizin destekleri ile 5 yıllık bir çalışmanın ardından bölgede var olan patika, antik ve orman içi yolların birleştirilmesiyle 2013 yılında hayata geçirilmiştir.
TANITIM ÇALIŞMALARI
Tanıtım çalışmalarına büyük önem verilmiş bölgenin hem basılı hem de dijital ortamda hazırlanan tanıtım materyalleri her ortamda kullanılmıştır.
Tanıtım filmi hazırlanmıştır.
Sanal tur hazırlanmıştır. (Hazırlanan çalışma 50 bin adet çoğaltılarak ATLAS dergisi ekinde dağıtılmıştır.)
Bölgenin tanıtım broşürleri hazırlanmıştır
İllüstrasyon harita çalışması yapılmıştır.
Frig Vadisi’nde her yıl düzenli olarak ultra maraton ve dağ bisiklet yarışması yapılmaktadır.
3 kez Fotoğraf Yarışması düzenlenmiştir.
2010 yılından bu yana yurtiçinde 5, yurtdışında 3 kez (Almanya, Hollanda, İran) turizm fuarlarına katılım sağlanmıştır.
Rehber ve hikâye kitapları hazırlanmıştır.
VATANDAŞLARIN TALEPLERİNİ
TİTİZLİKLE DİNLİYORUZ
– Halk toplantılarında size ulaşan sorun ya da taleplerin başında ne geliyor? En çok şikâyet edilen konu nedir? Talepler çözüme kavuşturuluyor mu?
Valiliğimizce her ay düzenli olarak gerçekleştirilen halk toplantılarında katılan vatandaşlarımızın taleplerini titizlikle dinliyoruz. Toplantıda en fazla talepte bulunulan konuların ilgili müdürleri de bizimle beraber olmaktadır. Makul talepleri anında değerlendirmek amacıyla toplantıda hazır bulunan kurum müdürleri devreye giriyor, toplantıda bulunmayan kurumları ilgilendiren bir konu olursa anında telefonla iletişim sağlanarak sorunun çözümü yoluna gidilmektedir.
Halk toplantılarında en çok talepte bulunduğu konuların başında;
Maddi yardım ve yakacak (kömür) yardımı talebi,
İş talebi,
Doğalgaz talebi,
Şehir içi toplu taşımacılık ile ilgili talep ve şikâyetler,
Şehir içi trafik ile ilgili talep ve şikâyetler,
Elektrik bağlanması talebi,
Kentsel dönüşüm ile ilgili talepler gelmektedir.
Halk toplantılarında; muhtarlarımız, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ile vatandaşlarımız tarafından dile getirilen talep ve istekler gereği yapılmak üzere ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına yazılı olarak iletilerek sonuçlandırılmaktadır. Tüm talepler değerlendiriliyor, yasalar dâhilinde ve bütçe imkânları ölçüsünde çözüme kavuşturulmaya çalışılmaktadır.
HIZLI TREN BÜYÜK
 KOLAYLIK SAĞLAYACAK
– Hızlı tren çalışmaları ne aşamada?
Ankara-İzmir Hızlı Tren Projesi kapsamındaki Polatlı – Afyonkarahisar kesimi ve Afyonkarahisar-Banaz kesimi olmak üzere Afyonkarahisar ilimiz sınırları içerisinde iki kısımda YHT altyapı çalışmalarımız devam etmektedir. Polatlı-Afyonkarahisar kesiminde % 60, Afyonkarahisar – Banaz kesiminde % 20 ilerleme kaydedilmiş olup çalışmalar tüm hızıyla devam etmektedir. Polatlı-Uşak arası YHT Üstyapı-Elektromekanik işlerin ihalesi yapılmış olup; 2018 yılı içerisinde üstyapı çalışmalarına başlanılarak 2019/Ekim’de Polatlı-Uşak arasındaki altyapı, üstyapı ve elektromekanik işler tamamlanarak hattın işletmeye alınması hedeflenmektedir. Hızlı tren hattının açılmasıyla birlikte; Ankara – Afyonkarahisar yaklaşık 1 saat 30 dakikaya, Afyonkarahisar – İzmir yaklaşık 2 saat ve Ankara – İzmir ise 3 saat 30 dakikalık seyahat süresiyle büyük kolaylık sağlayacaktır.
– Devletin vatandaşa uzanan şefkat eli olan Valilik Sosyal Yardımlaşma Vakfı’nın çalışmalarını kısaca anlatabilir misiniz? Vatandaşlara Vakıf kanalıyla ne gibi yardımlar yapılıyor?
Sosyal Devlet anlayışı T.C. Anayasa’nın “Türkiye Cumhuriyeti demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.” hükmü gereğince yürürlüğe giren 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu’nun amacında yer alan yoksullukla mücadele, kaynakların etkin bir biçimde kullanılması, temel ihtiyaçlarını karşılamaktan yoksun nüfusun en yoksul diliminde yer alan vatandaşlarımıza doğruluk, eşitlik ve objektiflik kriterlerine bağlı kalarak  sosyal yardımlarla desteklenmesidir.
Başvuruya müteakiben yapılan inceleme sonucunda Vakfımız Başkanlığında toplanan Vakıf Mütevelli Heyetince, mevcut talepler mevzuat çerçevesinde değerlendirilmektedir. Verilen kararla yakacak, nakdi, gıda, eğitim, sağlık, afet, ev yapım ve ev onarım yardımlarından faydalandırılmaları sağlanmaktadır. Ayrıca eşi vefat eden kadın aylık, öksüz ve yetim aylığı, muhtaç asker aylığı, muhtaç asker çocuğu yardımı, engelli aylığı, yaşlılık aylığı, şartlı eğitim yardımı ve şartlı sağlık yardımı mevzuat çerçevesinde değerlendirilerek yapılmaktadır. Sosyal güvencesi olmayan vatandaşlarımızın da genel sağlık sigortası kapsamında gelir tespiti Vakfımız tarafından yapılmaktadır.
Bu kapsamda; yardım talepleri ve genel sağlık sigortası gelir tespiti ile müracaatlarının ikâmet kaydının bulunduğu il ve ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’na yapılması gerekmektedir.
AFYONKARAHİSAR BÜYÜKŞEHİR
OLMAYI HAK EDİYOR
– Afyonkarahisar’ın büyükşehir olmasıyla ilgili öngörüleriniz nelerdir?
İlimiz mevcut potansiyeli, sahip olduğu değerleri ile büyükşehir olmayı hak etmektedir.
– Afyonkarahisar’da suç ve suçluyu önlemek adına emniyet-güvenlik tedbirleri yeterli mi?
Tamamıyla yeterlidir diyemeyiz ama ilimizde suçluyu yakalamak için gerekli güvenlik tedbirleri 15 Temmuz hain darbe girişimi sonrası yaşanan personel eksikliğine rağmen cefakâr Polis ve Jandarmamız sayesinde eksiksiz olarak yerine getirilmektedir.
– Kentin asayiş verileri sizce nasıl? Bu konuda ilimizi nasıl görüyorsunuz?
Asayiş verileri,  nüfus artışı ve gelişen teknoloji ile değişen suç türleri göz önüne alındığında asayiş olaylarında kısmen azalma görülmekte bu veriler ilimizi güvenilir iller arasına sokmaktadır.
– İl Genel Meclisinin çalışmalarını nasıl buluyorsunuz?
İl Özel İdaremiz ilimizde kırsal kalkınmanın temelini oluşturan altyapıların yapılmasında büyük bir başarı göstermiştir. Memnuniyet verici bir durum var ki köylerimizin altyapıları önemli bir oranda yapılmış durumdadır.  Muhtarlarımızla ilçelerimizde yaptığımız toplantılarda artık muhtarlarımızın taleplerinin Özel İdare kaynaklı yol, su, kanalizasyon, okul vb. alanlarda olmadığını görüyoruz. Bu da Özel İdare ve İl Genel Meclisi adına sevindirici bir husustur. Artık iki köy arasındaki yolun asfaltlanması, bahçe ve tarla yollarının düzenlenmesi gibi talepler geliyor. Ayrıca düğün salonu, park vb. sosyal donatılar ile ilgili talepler geliyor. Bunda emeği geçen herkese teşekkür etmek istiyorum. Komşu vilayetler ile de kıyasladığımızda gerek asfalt yapım süreci ve kilometresi, gerekse de köy içme sularının ve köy içi yapıların yapılmasında çok büyük bir başarı elde edilmiştir. Ama en önemlisi de diğer kurumlara verilen desteklerle Milli Eğitim, Kültür, Köylere Hizmet Götürme Birliklerine yapılan yardımlarla bu başarı elde edilmiş durumdadır. Bundan da ne kadar gurur duysak azdır.
– Afyon basınını nasıl buluyorsunuz?
Basınımız ilimizin siyasal, sosyal, sportif ve kültürel hayatına önemli katkılarda bulunmaktadır. Yerel gazete, TV ve radyoların yanında genel kültür, tarih, bilim ve sosyal yaşam dergilerinin de olması sevindiricidir.
– Afyonkarahisar Belediyesi’nin çalışmalarını nasıl buluyorsunuz?
Belediyeyi çalışmalarında başarılı buluyorum. Ancak, bu konuda takdir halkımızındır.