Afyon'daki Bu Binayı Biliyor Musunuz?
1977 yılına kadar köylerden ve kentlerden birçok kişiye ev sahipliği yapan, şadırvanlı avlusunda idamların gerçekleştiği bir cezaevi... Şehrin merkezinde yer alan, tarihi mimarisiyle dikkati çeken bu yapı, koruma altına alınmadan yıkılan birçok değerli bina gibi geçmişte unutulmaya yüz tuttu. Taşpınar Dergisi'nden edindiğimiz bilgi ve fotoğrafları, tarihin tozlu raflarında kalmış bu cezaevini, sizler için derledik.
Cumhuriyet Döneminde Sosyal Rehabilitasyon Çalışmaları
Cumhuriyetin ilanından sonra, cezaevleri modernleşme sürecine girdi. Afyonkarahisar Cezaevi’nde mahkûmların cezalarını sadece yatmakla geçirmesi yerine, meslek edindirme ve okuma-yazma kursları açılarak topluma kazandırılmaları hedeflendi. Ayrıca, yeni ek binalar inşa edilerek cezaevi bir iş yurduna dönüştürüldü. Bu dönemde, özellikle 1928-1932 yılları arasında Afyonkarahisar Valiliği yapan Fahrettin Kiper, cezaevinin modernleşmesi adına önemli çalışmalara imza attı.
Afyonkarahisar Valiliği görevini 1928-1932 yılları arasında yürüten Fahrettin Kiper, “Afyonkarahisar Valilik Notlarımdan Birkaç Hatıra” adlı kitabında, ilde gerçekleştirdiği çalışmaları ve cezaevinde hayata geçirdiği reformları detaylı bir şekilde anlatıyor. Londra’da düzenlenen Beynelmilel Hapishaneler Kongresi’ne Türkiye’yi temsilen katılan Kiper, Paris ve Londra’da incelediği hapishane sistemlerini Afyonkarahisar’da uygulamaya koymayı hedefledi.
Kiper, Afyonkarahisar’a atandıktan sonra gördüklerini ve düşündüklerini hayata geçirme şansı bulduğunu ifade ederek, “Afyonkarahisar halkının iyiliğe açık yapısı bu süreçte beni daima destekledi. Suçluları yalnızca cezalandırmak değil, onları topluma kazandırmak ve iyilik yoluna yönlendirmek temel amacımız oldu” diyor.