Adnan Menderes Hangi Suçlardan Yargılandı?

Adnan Menderes’in yargılandığı davalar arasında "6-7 Eylül olayları," "Ali İpar davası," "örtülü ödenek davası" ve "Demokrat İzmir Gazetesi'nin tahribi" öne çıkıyor. Bu davalar, Adnan Menderes’in siyasi kariyerindeki dönüm noktalarını ve karşılaştığı hukuki zorlukları ortaya koyuyor.

6 – 7 EYLÜL OLAYLARI 

"6-7 Eylül olayları" davası, 1955’te İstanbul ve İzmir’de meydana gelen olayları kapsar. Bu olaylar, Kıbrıs’taki anlaşmazlıklar nedeniyle İstanbul ve İzmir’deki Rumlara karşı kışkırtılan şiddet hareketleri olarak bilinir. Menderes ve dönemin diğer üst düzey yetkilileri, olaylara yönelik teşvik edici davranışlarda bulunmakla suçlandı. Sonuç olarak, Adnan Menderes 4 yıl hapis cezasına ve 375 lira para cezasına çarptırıldı. Bu davada, Menderes’in olayların kışkırtılmasına katkıda bulunduğu iddiaları öne çıktı.

ALİ İPAR DAVASI

Adnan Menderes’in ve diğer sanıkların, gemi ithalatındaki düzenlemelerden haksız kazanç sağladığı iddialarını içeren dava, Ali İpar davası. İddianamede, Fatin Rüştü Zorlu’nun Adnan Menderes aracılığıyla ithalat rejiminde değişiklikler yaptırdığı ve Ali İpar’ın bu değişikliklerden yararlanarak döviz kaçırdığı ileri sürüldü. Bu dava sonucunda Ali İpar 2 yıl ağır hapis cezasına çarptırılırken, Adnan Menderes, döviz yolsuzluğundan dolayı 1 yıl hapis ve para cezası aldı.

ÖRTÜLÜ ÖDENEK DAVASI

Örtülü ödenek davası ise Menderes’in, DP’nin gizli bütçesinden kişisel harcamalarını karşılamakla suçlandığı bir davadır. İddianamede, Adnan Menderes’in bu fonları şahsi ihtiyaçları için kullandığı ve Başbakanlık Müsteşarı Ahmet Salih Korur’un zimmetine 30.000 lira geçirdiği belirtilmiştir. Menderes bu iddiaları reddederek, masrafların çoğundan habersiz olduğunu ve suçu Korur’a yükledi. Ancak, mahkeme Menderes’i 10 yıl ağır hapis cezasına ve memuriyetten müebbet men cezasına çarptırdı.

DEMOKRAT İZMİR GAZETESİ’NİN TAHRİBİ DAVASI

Demokrat İzmir Gazetesi'nin tahribi davasında, Adnan Menderes ve diğer yetkililer, DP iktidarına karşı çıkan gazeteyi tahrip etmekle suçlandılar. İddianamede, gazetenin tahrip edilmesinin basın özgürlüğü ve anayasa ihlali olduğu vurgulandı. Menderes ve diğer sanıkların, bu eylemler nedeniyle suçlu bulunmaları, basın özgürlüğünün ihlali açısından ciddi bir dava olarak değerlendirildi.

ANAYASAYI İHLAL DAVASI

Son olarak, Adnan Menderes, "Anayasayı ihlal" suçlamasıyla yargılandı. Demokrat Parti'nin çeşitli anayasa ihlalleri yaptığı belirtilerek, Menderes’in de bu suçlardan sorumlu olduğu öne sürüldü. Mahkeme, Adnan Menderes’i bu suçlardan dolayı idam cezasına çarptırdı. 16 ve 17 Eylül 1961 tarihlerinde Menderes ve iki bakanının cezası infaz edildi, Celal Bayar’ın cezası ise yaşlılık nedeniyle müebbet hapse çevrildi. Bu kararlar, 16 Eylül 1961 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı.