Ana Sayfa Arama Galeri Video Yazarlar
Üyelik
Üye Girişi
Yayın/Gazete
Yayınlar
Kategoriler
Servisler
Nöbetçi Eczaneler Sayfası Nöbetçi Eczaneler Hava Durumu Namaz Vakitleri Gazeteler Puan Durumu
WhatsApp
Sosyal Medya
Uygulamamızı İndir
Hasan Tahsin Günek
e-posta: YAZARIN TÜM YAZILARI

1838 YILINA AİT AFYONKARAHİSAR ŞEHİR PLANI VE HARİTASI-2

Hasan Tahsin Günek 28 Mart 2018 Çarşamba 13:19:13
 

1838 Tarihli Afyonkarahisar Şehir Planı ve Haritası
Afyonkarahisar şehir hafızası ve mahalli tarihi araştırma ve çalışmalarında şehre ait haritaların ve planların önemli bir yeri bulunmaktadır. “Harita, bir arazi parçasının belli bir projeksiyon sistemine göre küçültülerek belirli ve benzer işaretlerle gösterilmesidir.” şeklinde tarif edilebilir6
Afyonkarahisar yüzyıllar boyu yolların kesişim noktasında bulunması dolayısıyla pek çok seyyahın ilgisini çekmiştir. Bu seyyahlar yazmış oldukları eserlerinde şehre ve yakın çevresine ilişkin pek çok ilginç ve değerli bilgiler vermişlerdir. Bu seyyahların bazıları eserlerinde şehrin o döneme ilişkin durumunu yazarak tasvir etmeye çalışmışlardır. Bunun yanında, 1826 yılında şehre gelen Leon de Laborde7, 1834 yılında gelen Charles Texier gibi kimi seyyahlarda bu işi gravürler ile yapmışlardır. Bunların dışında bazı seyyahlarda, şehri anlatmak için karakalem resimler ve çokta belli kaideleri olmayan resim ve kroki karışımı çizimler kullanmışlardır. Afyonkarahisar şehrinin fiziki yerleşim durumu hakkında en iyi bilgi veren şehir planlarını (1766-67) yılları arasında Anadolu Seyahatine çıkan ve 1766 yılında Afyonkarahisar’a da gelen Carsten Niebuhr ve 1838 tarihinde Osmanlı ordusunda askeri danışman olarak görevli Prusya subayı Fischer yapmışlardır.
Bu kapsamda değerlendirilebilecek en önemli kaynaklardan biri Afyonkarahisar’ın 1838 yılına ait haritası ve yerleşim planıdır. Prusyalı subay Fischer tarafından çizilen ve günümüzden 180 yıl öncesine ait olup, o döneme ilişkin bilgiler içeren şehir merkezine ait bir harita ve plandır. Bu harita belirli kurallar ve ölçüler ile yapıldığı için de önem arz etmektedir.
Harita 1838 tarihli olup, Fischer imzasını taşımaktadır. Bir pafta üzerinde dört harita vardır. Bunlar 1:25.000 ölçekli Karaman, Kütahya, Bursa ve Afyonkarahisar haritalarıdır. Haritanın dili Almancadır. Bir harita16x21 cm ebatlarındadır. Haritanın bir başlığı mevcuttur. Haritanın yayıncısı Simon Schropp’tur. Kurucusu olduğu Simon Schropp& Co. tarafından yayınlanmıştır.
Simon Schropp, Nisan 1742 yılında Prusya Kralı II. Friedrich’ten harita yayını ve ticareti için ayrıcalık kazanmıştır. 18. yüzyılın sonlarına doğru Avrupa’daki en büyük harita pazarlamacılarından biri haline gelmiştir. Şirketi uzun yıllar boyunca başarılı bir şekilde çalışmış ve günümüzde bile en iyi Berlin harita mağazalarından “Schropp Land &Karte GmbH”  biridir.
1:25.000 ölçekli haritada Afyonkarahisar’da bulunan önemli yapılara, çeşmelere, 20.yy ikinci çeyreği başlarından itibaren kaldırılmaya başlanan Müslüman ve Hıristiyanlara ait mezarlıklara, yollara, türbelere yer verilmiş, şehrin coğrafi kimliğinin sembolleri olan kayalıklar, tepelik alanlar ve dağlar gibi oluşumlar itina ile çizilerek gösterilmişlerdir.

Kaynakça:
6 Harita Genel Komutanlığı, Eğitim, Temel Haritacılık Bilgileri, Haritanın Tanımı Özellikleri, Sınıflandırmalar, Sayfa 1
7 Voyage De L’Asie Mineure par MRS Alexandre de Laborde, Becker, Hall Et Leon De Laborde, redige et Publie par Leon de Laborde, Paris, 1838
20 Plan Der Stadt Karaman Und Der Umgegend. Fischer . Simon Schropp& Co, 2018.
21 Yale University Beinecke Rare Book&Manuscript Library
Dip not:
*Topoğrafya: Bir kara parçasının doğal engebe ve özelliklerini kâğıt üzerinde çizgilerle gösterme işi.(Türk Dil Kurumu)

YAZARLAR

TÜMÜ

SON HABERLER